Nowe Miasto w Toruniu

Nowe Miasto w Toruniu – najmłodsza część Zespołu Staromiejskiego w Toruniu. Toruń Nowe Miasto uzyskał lokację miejską w 1264 roku, zdegradowany około 1454 roku.

Wybrane zabytki na terenie Nowego Miasta:

• średniowieczny układ urbanistyczny, z prostokątną siatką ulic i kwadratowym Rynkiem Nowomiejskim
• kościół św. Jakuba
• teren dawnego klasztoru dominikanów i kościoła św. Mikołaja
• fragmenty murów miejskich (wzdłuż ul. Międzymurze i przy terenie klasztoru dominikanów, krótki odcinek na tyłach kamienicy przy ul. Wola Zamkowa)
• kamienice:
• gotyckie przy ul. Małe Garbary 6, Wielkie Garbary 7, Sukienniczej 26, Królowej Jadwigi 9 (przebudowana w XIX w., z zachowanym układem wnętrza i gotyckimi malowidłami), Apteka Pod Lwem (pierwotnie gotycka kamienica, przebudowana w XIX w.)
• renesansowe przy ul. Małe Garbary 7, Rynku Nowomiejskim 23, Królowej Jadwigi 3
• barokowe przy Rynku Nowomiejskim 5 i 17
• klasycystyczna przy ul. Prostej 5
• zespół historyzujących kamienic przy ul. św. Katarzyny 4, 6, 8 i 10
• dawny zbór ewangelicki, zbudowany na pocz. XIX w. na miejscu ratusza
• neorenesansowa siedziba Towarzystwa Naukowego w Toruniu z 1881
• neogotycki budynek dawnego gimnazjum (obecnie I Liceum Ogólnokształcące) przy ul. Zaułek Prosowy
• kamienice secesyjne przy ul. Wielkie Garbary 17 i Prostej 10

 ***

Zespół Staromiejski Torunia – najstarsza część Torunia, składająca się ze Starego Miasta, Nowego Miasta i zamku krzyżackiego.

Spośród wielu starych polskich miast Komitet UNESCO zachwycił się również niepowtarzalnym średniowiecznym zespołem staromiejskim Torunia, który został wpisany na listę UNESCO w 1997 r.

Ta najstarsza część miasta została wytyczona w XIII w. przez zakon krzyżacki i w średniowiecznych źródłach jest nazywana wyspą. Krzyżacy w połowie XIII w. zbudowali tam zamek. Toruń, jako miasto, należące do Hanzy, już w średniowieczu odgrywał istotną rolę handlową, co doprowadziło do jego szybkiego rozwoju i rozbudowy. Pierwsze kamienice murowane pojawiły się w końcu XIII w., a 200 lat później już prawie wszystkie były zbudowane z cegły. Toruńskie Stare Miasto to przede wszystkim Ratusz Staromiejski, mury obronne, bramy, baszty, kamienice i pałace mieszczańskie, dwór Świętego Jerzego oraz dwór Artusa, kościoły i spichrze. Poza tym apteki, arsenały, Collegium Maius Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Generałówka, Grzybek, kamienice patrycjuszowskie, Kolegium Jezuickie i Koszary Racławickie oraz fort twierdzy Toruń. Najpiękniejszą panoramę Starego Miasta Torunia zobaczymy ze statku pływającego po Wiśle. Smakosze wiedzą, że w Toruniu pieką najlepsze na świecie pierniki, a kinomanii na pewno pamiętają kultowy film polski Rejs, kręcony w Toruniu.

Zabytkowe budowle powstawały od XIII w., budowane w stylu północnoniemieckiego gotyku i do dziś otoczone częściowo murami miejskimi, bramami i wieżami obronnymi. Układ ten od siedmiuset lat jest prawie niezmienny. Stojący rynku Ratusz Staromiejski przykuwa uwagę, gdyż jest uważany za jedno z najwybitniejszych osiągnięć architektury mieszczańskiej w Europie. Wcześniej był administracyjnym i handlowym centrum, obecnie ma tu siedzibę Muzeum Okręgowe ( zbiorach – sztuka gotycka, sztuka sakralna, wyroby artystyczne, dzieła malarstwa polskiego). Do kompleksu ratuszowego należy także dostępna dla zwiedzających 40-metrowa wieża. Przed ratuszem znajduje się pomnik Mikołaja Kopernika. Toruń jest kojarzony najbardziej z postacią wielkiego astronoma, bo jest jego miastem rodzinnym i tutaj przyszły astronom spędził dzieciństwo ( w latach 1473 – 1491). W zabytkowej kamienicy przy ulicy Kopernika jest muzeum jemu poświęcone.

Tuż obok pomnika Mikołaja Kopernika, na jednym z rogów rynku, po 210 latach nieobecności, usadowił się… osioł (1,5 metra wysokości i 2 metrów długości), jako pręgierz służący kiedyś do karania. Dziś stanowi nie lada atrakcję dla maluchów, a też i nieco starszych, którzy z chęcią jego dosiadają i robią sobie zdjęcia.

Nagrody i wyróżnienia:

• 2007 - Zespół Staromiejski w plebiscycie „Rzeczpospolitej” został uznany za jeden z siedmiu cudów Polski
• Rynek Staromiejski i Ratusz Staromiejski zajęły 3. miejsce w plebiscycie czytelników polskiej edycji National Geographic Polska na 30 najpiękniejszych miejsc na świecie
• 2015 - Toruń znalazł się w gronie 10 najpiękniejszych miejsc w Europie, które warto odwiedzić według Nowojorskiego portal The Huffington Post
• 2018 - Zespół Staromiejski zajął pierwsze miejsce w konkursie „7 Cudów Polski na 100-lecie Niepodległości” World Travel Show

Źródło: wikipedia.pl