Budynek Poczty Głównej w Zabrzu

Historia poczty zabrzańskiej sięga roku 1845 r., kiedy uruchomiono wagon pocztowy obsługujący wszystkie miejscowości na trasie Wrocław - Gliwice - Mysłowice. Pierwszą placówką pocztową utworzoną na terenie miasta była otwarta 1 lipca 1851 r. dworcowa ekspedycja pocztowa. Mieściła się ona przy obecnej ulicy 3 Maja. W 1851 r. ustanowiono w Zabrzu także pierwszy urząd listonosza. Pierwszy telegram mieszkańcy miasta nadali jednak dopiero w 1865 r. 
Po ponad pół wieku okazało się jednak, iż rozwój poczty postępuje na tyle szybko, iż jej ówczesna siedziba stała się za mała. Dlatego też władze miasta postanowiły wznieść dla niej nową siedzibę. Kamień węgielny pod budową nowego okazałego gmachu wmurowano w czerwcu 1909 r., a już w niecałe dwa lata później, w marcu 1911 r. przestronny budynek mógł rozpocząć swoje funkcjonowanie. W ten sposób cesarska zabrzańska poczta znalazła się w miejscu, w którym do dnia dzisiejszego mieści się Urząd Pocztowy nr 1 w Zabrzu. 

Pierwszym zarządzającym pocztą w Zabrzu został dyrektor Thieberg. Na parterze mieściła się wówczas sala główna oraz skrytki pocztowe, na piętrze umieszczono centralę telefoniczną. 
Niestety, w czasie II wojny światowej budynek Poczty Głównej uległ poważnym zniszczeniom. Został pozbawiony dachu, okien oraz praktycznie wszystkich urządzeń biurowych. Jego wnętrze zostało doszczętnie zdemolowane. Działalność pocztowa została więc na jakiś czas całkowicie zawieszona. Działalność placówki reaktywowano jednak stosunkowo szybko, jako że już 20 marca 1945 r. Dyrekcja Okręgu Poczt i Telegrafów poleciła zorganizowanie urzędu pocztowego. Pierwszym naczelnikiem tymczasowej poczty w Zabrzu został Jan Plusz, który wraz z 10-osobowym nowo przyjętym zespołem pracowników rozpoczął działalność od remontu dachu i budynku, tak że już 1 kwietnia 1945 r. funkcjonowanie mógł rozpocząć dział odbioru i nadawania przesyłek. 

We wrześniu 1995 r. w trakcie czyszczenia podziemnego zbiornika na wodę znaleziono arsenał broni, granatów i amunicji, porzucony przez uciekający przed Rosjanami „Postschutz” (niemiecką straż pocztową). 
W marcu 2011 r. zabrzanie uroczyście obchodzili stulecie istnienia budynku Poczty Głównej. Z tej okazji 29 marca w Urzędzie Pocztowym Zabrze 1 prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik, dyrektor Oddziału Rejonowego Poczty Polskiej w Zabrzu Klaudiusz Hercig oraz Wilhelm Kowolik, filatelista zbierający materiały nt. Zabrza otworzyli wystawę filatelistyczną pt. „Historia Poczty w Zabrzu”. Ponadto Poczta wraz z Oddziałem Rejonowym Polskiego Związku Filatelistów w Zabrzu zorganizowała „Miejską Pocztę Samochodową” – przewóz przesyłek zabytkowym samochodem pocztowym fiat 500, który 29 marca można było podziwiać przed Urzędem Pocztowym. Mieszkańcy i turyści mieli wówczas możliwość nabycia kartek, znaczków z budynkiem poczty oraz kopert z lakiem. Dla najmłodszych zorganizowano „dzień otwarty”, podczas którego uczniowie Szkoły Podstawowej nr 14 mogli zwiedzić zaplecze urzędu oraz poznać drogę przesyłki pocztowej.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Na koniec warto przytoczyć pewne zdarzenie natury kryminalnej, które wydarzyło się zabrzańskiej poczcie zimą 1921/1922. Wówczas to na dyliżans pocztowy przewożący pocztę i pieniądze, który kursował między Pawłowem, Kończycami a Zabrzem, dokonano napadu. Zdarzenie miało miejsce przez pierwszym urzędem pocztowym przy ulicy 3 Maja, gdy do dyliżansu ówczesny kierownik – asystent pocztowy placówki – zanosił utargowane pieniądze i pocztę do dyliżansu. Niestety, został on wtedy przez rabusiów zastrzelony.

Źródło: peuk.fiiz.pl