Kościół pw. św. Józefa w Zabrzu

Kościół pw. św. Józefa jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która jest położona na terenie dekanatu zabrzańskiego kościoła katolickiego obrządku łacińskiego należącego do diecezji gliwickiej, a która powstała w 1941 r. poprzez jej wydzielenie z parafii pw. św. Andrzeja Apostoła.

Kościół pw. św. Józefa stanowi jeden z ciekawszych przykładów architektury modernistycznej na Górnym Śląsku. Uznawany jest za najwybitniejszą i najznamienitszą budowlę sakralną okresu międzywojennego.

Świątynia reprezentuje styl ekspresjonizmu. Jej architekt, jeden z największych twórców architektury sakralnej w Kolonii – Dominikus Boehm – mówił o swoim dziele, iż „jest to kościół światłem malowany”. Między innymi za projekt zabrzańskiej świątyni Boehm otrzymał od papieża Piusa XII Order im. św. Sylwestra.

Kościół pw. św. Józefa jest wyjątkowo surowy w swoim wyglądzie, zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz. Wzniesiono go z czerwonej cegły klinkierowej. Jego bryłę zdobi masywna wieża z czterdziestoma prostokątnymi oknami, które symbolizują 40-dniową wędrówkę Izraelitów po pustyni do ziemi Kanaan. 

Świątynia reprezentuje typ tzw. kościoła drogi, tę drogę zbawienia symbolizują następujące elementy:

• brama niebios, zbudowana w formie dwunastu łuków nawiązujących architektonicznie do rzymskich akweduktów;
• rajski dziedziniec;
• strefa sacrum, czyli wnętrze świątyni, w którym wierni podążają drogą siedmiu sakramentów, by w końcu dojść do ołtarza.

Wewnątrz, na pierwszy rzut oka, panuje półmrok, a obiekt jest pusty, jego ściany bowiem, wykonane z klinkierowej cegły, pozbawione są całkowicie zdobień. Gra światła, która stanowi o największej, niesamowitej wręcz wartości tego kościoła, jest wynikiem znajdujących się w jego wnętrzu trzech witraży. Pierwszy z nich poświęcony jest Eucharystii z trzema scenami z Pisma Świętego, drugi – „Święta Rodzina” znajduje się w prezbiterium, a trzeci – w kształcie gotyckiej rozety, znajdujący się nad organami – wypełnia całą świątynię zielonym światłem.

Monumentalny kościół ma długość 67,5 m i szerokość 26 m. Prezbiterium posiada formę nawiązującą do Golgoty z krzyżem, wyniesione jest na wysokość 2 m. Pod nim znajduje się krypta oświetlona naturalnym światłem, wpuszczanym przez dziesięć arkadowych okien, w której można podziwiać jedyny w Zabrzu ołtarz pochodzący z lat 30. poświęcony patronce górników, czyli św. Barbarze, który jest darem miejscowych górników. Wykonano go z jednej bryły węgla.

Kościół pw. św. Józefa jest unikatem w skali całej Polski. Jego monumentalny wygląd, bogata symbolika oraz wnętrze, którego najważniejszym elementem jest naturalne światło, zachwycą na pewno niejednego. Jest to atrakcja także dla znawców tematu, architektów, którzy mają tutaj okazję podziwiać jedno z najwybitniejszych dzieł międzywojennego ekspresjonizmu w Europie.

Źródło: peuk.fiiz.pl