Kościół pw. św. Anny w Zabrzu
A/320/10 z 17.11.2010
Kościół pw. św. Anny w Zabrzu jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która jest położona na terenie dekanatu zabrzańskiego kościoła katolickiego obrządku łacińskiego należącego do diecezji gliwickiej, a która powstała w 1905 r.
Wzniesiony na przełomie XIX i XX w. kościół pw. św. Anny reprezentuje styl neoromański z elementami neogotyku. Jego projektantem był radca budowlany Blau z Bytomia oraz architekt Stahl. Świątynia została zbudowana na planie krzyża łacińskiego. Budowla jest halowa, trójnawowa z transeptem. Pokrywa ją dwuspadowy dach. Na osi fasady znajduje się wieża z dzwonnicą, w której zawieszone są cztery dzwony: Anna, Leon, Jerzy oraz Henryk. Elewacje z cegły klinkierowej dekorowane są ornamentami ceglanymi i detalami kamieniarskimi. Charakterystyczne dla architektury kościoła są duże, zamknięte półkoliście okna z witrażami przedstawiającymi postaci Świętych, a także empory naw bocznych i ramion transeptu.
We wnętrzu świątyni znajduje się oryginalne wyposażenie, m.in. ołtarz główny św. Anny, kazalnica, marmurowe balaski oraz 49-głosowe organy z 1900 r. zbudowane przez firmę „Schlag&Soehne” ze Świdnicy.
Założenie urbanistyczne przy kościele pw. św. Anny dopełnia budynek probostwa oraz domu parafialnego, a także aleja z bramą, obsadzona m.in. klonami i lipami.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia parafii pw. św. Anny sięga I poł. XIX w. W tym czasie została rozbudowana dzielnica Zabrza – Dorota, która w 1889 r. liczyła ponad 12 000 wiernych. Tak duża ilość parafian spowodowało, iż ówczesny proboszcz parafii pw. św. Andrzeja Apostoła – ks. Henryk Neuman – podjął starania o budowę nowego kościoła.
Prace budowlane rozpoczęto 14 kwietnia 1897 r., a 10 października 1900 r. kardynał Jerzy Knopp z Wrocławia dokonał konsekracji nowej, neoromańskiej świątyni. Wtedy też ustanowiono lokalię wydzieloną z terytorium parafii pw. św. Andrzeja Apostoła. 1 sierpnia 1905 r. poświęcono cmentarz, a 11 grudnia tego samego roku erygowano parafię.
Pierwszym proboszczem parafii pw. św. Anny został ks. Jan Peschka. Dzięki jego staraniom wybudowano probostwo, dom parafialny oraz klasztor Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej.
Podczas I i II wojny światowej kościół i probostwo nie doznały większych szkód. Największe szkody budowlane wyrządził huragan, który przeszedł nad Zabrzem 10 sierpnia 1948 r.
W 1954 r. ówczesny proboszcz parafii, ks. Franciszek Pieruszka, wraz z kilkunastu innymi kapłanami diecezji opolskiej, został decyzją władz świeckich wydalony ze Śląska. Na jego miejsce został mianowany administrator zarządzający parafią do 1956 r.
Będąc na wygnaniu, ks. Pieruszka pełnił funkcje duszpasterskie na terenie archidiecezji krakowskiej. Tam też spotkał się z ks. Karolem Wojtyłą, późniejszym biskupem, kardynałem i papieżem, który wspominał ks. Pieruszkę nawet w czasie ostatniej wizyty biskupów gliwickich „ad limina”.
Kościół po wojnie był kilkakrotnie malowany. W latach 1996–1998 wymieniono znaczną część posadzki nawy i prezbiterium, w którym postawiono nowy marmurowy ołtarz, którego konsekracji dokonał 6 grudnia 1998 r. biskup gliwicki ks. Jan Wieczorek. Przeprowadzono również gruntowny remont dachu kościoła oraz zainstalowano oświetlenie frontonu kościoła. Ostatnia całkowita renowacja miała miejsce w latach 1999–2000 i obejmowała malowanie kościoła, uzupełnienie wszystkich tynków oraz pozłocenie wszystkich ołtarzy. W Roku Wielkiego Jubileuszu 2000 parafia obchodziła 100-lecie konsekracji.
W 1987 r. zwrócono parafii Dom Parafialny, który Państwo, po odebraniu go Kościołowi, przeznaczyło na przedszkole. Również ten obiekt wymagał gruntownego remontu, który niedawno ukończono.
Źródłó: peuk.fiiz.pl
