Ruiny zamku Homole
Zamek Homole – ruiny zamku na wzniesieniu Gomoła (733 m n.p.m.) na Wzgórzach Lewińskich, ponad przełęczą Polskie Wrota (ziemia kłodzka, Sudety Wschodnie).
Architektura
Zamek składał się z kamiennego stołpu około 30-metrowej wysokości o cylindrycznym kształcie, otoczonego murem obwodowym. Mur wydzielał dziedziniec o nieregularnych, zbliżonych do prostokąta granicach, długości ok. 45, szerokości ok. 18 m; wieża umieszczona była w jego centrum. Do obecnych czasów zachował się jedynie fragment wieży i kilkumetrowy odcinek muru zewnętrznego oraz ślady suchej fosy.
Turystyka
W XVIII wieku, kiedy Duszniki-Zdrój stały się kurortem wzrosło zainteresowanie ruinami wśród turystów i kuracjuszy. W latach 1788-1789 zbudowano dla nich w ruinach aleję, altanę, ustawiono ławki. Przypuszczalnie okolice zamku odwiedził 4 lipca 1778 przyszły król pruski Fryderyk Wilhelm II (źródła pisane mówią o tablicy pamiątkowej, która nie zachowała się do obecnych czasów).
Przy ruinach zaczyna się szlak turystyczny:
- szlak turystyczny niebieski Zamek Homole - Bukowy Stawek - Ludowe - Przełęcz Polskie Wrota - Lewin Kłodzki - Przełęcz Lewińska
U północnego podnóża góry przebiega Główny Szlak Sudecki:
szlak turystyczny czerwony Kudowa-Zdrój – Dańczów – Przełęcz Lewińska – Przełęcz w Grodźcu - Bukowy Stawek - Ludowe – Duszniki-Zdrój – Jamrozowa Polana - Kozia Hala – Podgórze PL/CZ - Sołtysia Kopa -
- Zieleniec – Lasówka – Schronisko PTTK „Jagodna” (Przełęcz Spalona) – Ponikwa – Długopole-Zdrój
Około 2004 r. w zachodniej części dziedzińca zamkowego postawiono drewnianą wiatę, w 2016 r. zawalona.
Źródło: wikipedia.pl
Już w pierwszych wiekach n.e. przez przełęcz Polskie Wrota prowadził wariant szlaku bursztynowego, a we wczesnym średniowieczu była to uczęszczana droga handlowa łącząca Śląsk z Czechami zwana Polską Drogą (Polenweg). W XI w. istniał tam drewniany gródek strzegący traktu. Murowany zamek wzniesiono pod koniec XIII wieku lub w wieku XIV. Pierwszym znanym właścicielem zamku był Titzko (Thyczko) von Pannwitz, który był wzmiankowany w 1346 roku. Zamek był centrum dóbr rodziny von Pannwitzów. Jego synowie sprzedali zamek nowemu właścicielowi, którym był Dětrich z Janovic. Od 1414 roku właścicielem zamku stał się Boczek II z Podiebradów. Po jego śmierci w 1417 roku właścicielem zamku stał się jego syn, zagorzały zwolennik utrakwistów, Wiktoryn z Podiebradów, który zmarł w 1427 roku. Dziedzicem zamku został jego 7-letni syn Jerzy z Podebradów, późniejszy król Czech. Zamek został zdobyty przez husytów w 1428 r. i stał się ich główną siedzibą na Ziemi kłodzkiej. W tym czasie zaczął być określany jako Hrad Homole. Zamkiem władali wtedy Jan Holý zwany Holec, właściciel Nemošic i Mikuláš Trčka z Lípy. W 1434 r. został zdobyty przez najemników z Wrocławia i Świdnicy lub też ze Strzelina. W 1440 roku został zdobyty przez taborytę Jana Koldę z Žampachu. W latach 1444–1454 zamek należał do husyckiego dowódcy Hynka Krušiny IV. z Lichtenburka i dopiero po jego śmierci zamek wrócił do prawowitego właściciela, którym był Jerzy z Podebradów (od 1458 toku król). Po śmierci króla doszło do podziału jego majątków i zamek wraz z okolicznymi dobrami otrzymał jego syn Henryk I Starszy z Podiebradów. W 1470 roku jako burgrabia zamku jest wzmiankowany Wacław (Wenzel) Holub z Provuzy.
Do 1477 r. zamek kilkukrotnie zmieniał właścicieli, drogą sprzedaży bądź dziedziczenia, by w końcu zostać odsprzedanym Hildebrandowi von Kauffungowi z Łużyc i odłączonym od korony czeskiej. Zamek stał się tym samym stolicą niewielkiego państewka (tzw. państewka homolskiego) obejmującego Duszniki-Zdrój, Lewin Kłodzki i 21 okolicznych wsi.
Potomkowie Kauffunga stali się z czasem rycerzami-rabusiami, co spowodowało, że ich suwerenność przestała być tolerowana: w 1534 r. wojska cesarskie zdobyły zamek, który następnie skonfiskowano, a ostatniego właściciela stracono w Wiedniu. Od 1560 r. zamek stał opuszczony, powoli popadając w ruinę. W 1563 roku narysował go podczas podróży z palatynem Ottheirichem do Krakowa Matthias Gerung.
W zamku dwukrotnie prowadzono prace archeologiczne – w 1810 i w 1962 roku. Odnaleziono wtedy między innymi fragmenty ceramiki
Źródło: wikipedia.pl
