Kościół ewangelicko-augsburski pw. Zbawiciela w Żorach
A/98/03 z 07.11.2003
Kościół pw. Zbawiciela jest świątynią parafialną ewangelicko-augsburskiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do diecezji katowickiej.
Pochodzący z I połowy XX w. kościół reprezentuje styl modernistyczny z elementami neobaroku. Został on wzniesiony wg projektu braci Huberta i Henryka Erasów z Wrocławia. Jego wnętrze nosi cechy stylu art deco.
Oprócz kościoła, w skład całego zespołu zabudowy ewangelicko-augsburskiej, należy również pochodząca z 1907 r. plebania (budynek parafii), który łączy w sobie elementy stylów historycznego oraz tzw. stylu narodowego.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Kościół ewangelicko-augsburski (luterański) przynależny do wielkiej rodziny kościołów protestanckich, które są częścią jednej społeczności chrześcijańskiej i jedynego Kościoła Powszechnego. W myśl słusznej zasady ojców Kościoła: „Ecclesia semper reformanda” – Kościół musi się zawsze reformować. Dzięki wiernej służbie sługi Bożego ks. dr Marcina Lutra w XVI w. Kościół został zreformowany nie samowolnie, lecz zgodnie z nauką Słowa Bożego i oczyszczony od średniowiecznych błędów i nadużyć. Podstawowe zasady sformułowane przez ks. dr Marcina Lutra i jego współpracowników są zakorzenione w Piśmie Świętym i uznają prawdziwość wschodniochrześcijańskich dogmatów: trynitarnego i chrystologicznego. Można je krótko ująć w czterech słowach łacińskich:
- Sola Scriptura – jedynie Pismo Święte,
- Solus Christus – jedynie Chrystus,
- Sola gratia – jedynie łaska,
- Sola fide – jedynie wiara.
Te cztery zasady reformacji stały się pryncypiami całego protestantyzmu.
Narodziny parafii ewangelickiej w Żorach datuje się na 1569 r., kiedy to ewangelicy – z uwagi na brak wyznawców kościoła katolickiego – przejęli świątynią rzymskokatolicką. Kroniki jednak wykazują, że pierwsze dziecko zostało ochrzczone w obrządku ewangelickim już w 1560 r. Pierwszy proboszcz pojawił się w 1586 r. W 1629 r. kościół został oddany stronie katolickiej. Informacje o kolejnych 150 latach historii ewangelików w Żorach są bardzo szczątkowe. Wiadomo, że dopiero w latach 20. XIX w. pojawiła się potrzeba powołania samodzielnej parafii ewangelicko-augsburskiej, co nastąpiło w 1851 r. Wówczas bowiem parafia żorska została oddzielona od parafii rybnickiej. W 1853 r. podjęto decyzję o powstaniu domu modlitwy, plebanii i szkoły. W tym celu parafia odkupiła od Bractwa Kurkowego dom strzelniczy za 3100 talarów. 22 października 1854 r. odbyła się uroczystość poświęcenia kościoła, którego dokonał ks. superintendent (biskup) Kern z Kluczborka. W 1875 r. położono kamień węgielny pod budowę wieży kościelnej, którą poświęcono w rok później. W 1906 r. zburzono starą plebanię i obok wybudowano nową. Rok później odbyło się uroczyste jej poświęcenie. W latach 1929–1931 wzniesiono nową świątynię ewangelicką, nadając jej wezwanie Zbawiciela. W 1945 r., po zakończeniu II wojny światowej, kościół ów został bezprawnie przejęty przez katolików i utworzono w nim parafię rzymskokatolicką. W pięć lat później, w 1950 r., dzięki staraniom administratora parafii, ks. Jana Karpeckiego z Mikołowa, wyrokiem sądu parafia ewangelicka odzyskała utracone mienie i kościół. 5 sierpnia 1951 r. nastąpiło ponowne poświęcenia kościoła.
W minionym okresie plebania została poddana gruntowemu remontowi. Wymieniono całe pokrycie dachu, najpierw na blachę, a obecnie na gont, odnowiono kominy, wstawiono nowe okna i dokonano odnowienia elewacji i pomalowania ścian zewnętrznych. W plebanii odbywają się lekcje religii, ćwiczy tutaj chór kościelny, odbywają się różne parafialne spotkania.
Źródło: peuk.fiiz.pl