Pałac w Zwartowie
Zwartowo – w północno-wschodniej części wsi usytuowany jest zespół dworsko-parkowy, obejmujący pałac z przełomu XIX i XX wieku oraz park, utworzony w II połowie XIX w. z wykorzystaniem urozmaiconej rzeźby terenu /strome skarpy i rozlewiska/. Zieleń parku tworzy stary i jednocześnie egzotyczny drzewostan: kasztany jadalne, buki czerwone, tulipanowiec, choina kanadyjska, jodła kaukaska. Ostatnim przedwojennym właścicielem, zarówno części dworskiej, jak i folwarcznej /ulokowanej na zachód od dworu/ była rodzina Kuster. Po wojnie majątek w całości przeszedł na własność państwa polskiego. Część folwarczna przeznaczona została na potrzeby państwowego gospodarstwa rolnego, natomiast obiekt dworsko-parkowy przekazano więziennictwu. Obecnie odrestaurowany, służy jako baza Ośrodka Doskonalenia Kadr Służby Więziennej “Relaks” w Zwartowie.
Źródło: choczewo.com.pl
Pierwsze historyczne zapiski dotyczące miejscowości Zwartowo pochodzą z 1364 r. Wówczas ziemie te należały do rycerza Petera von Littow, którego potomkowie prawdopodobnie przejęli nazwisko Schwartow.
Przez 200 lat właścicielami majątku w Zwartowie był zamożny ród von Jatzkow, a później (od XVII w.) m.in. von Krockow i von Somnitz. W 1853 r. za sprawą lubiącego przepych barona von Hammerstein posiadłość zmieniła się, przebudowano i podwyższono dwór, ozdobiono wnętrza, założono nowy park, uporządkowano stary drzewostan. Następna rozbudowa dworu i przekomponowanie parku miały miejsce po 1904 r, gdy właścicielem był von Küster .
Po drugiej wojnie światowej dwór przeszedł na własność Skarbu Państwa. W 1948 r. przekazano go stacji hodowli roślin w Żelaznej, a w 1958 – więziennictwu, z przeznaczeniem na miejsce pracy więźniów i ośrodek wczasowy. Taką działalność prowadzi się w Zwartowie do dziś. W 1997 r. na bazie ośrodka wczasowego utworzono Ośrodek Doskonalenia Kadr Służby Więziennej, w którym część personelu to pensjonariusze zaś gośćmi są szkolący się funkcjonariusze i pracownicy służby. Budynek wielokrotnie przebudowywany m.in. wskutek pożarów, w latach 70-tych, a obecnie systematycznie remontowany .
Z racji swojej obecnej funkcji nie jest dostępny dla turystów, jednak dla wytrwałych miłośników pałaców i dworów, można umówić się z zachowaniem procedur na zwiedzanie zadbanego parku, w którym rosną takie okazy jak: tulipanowiec amerykański, buk purpurowy, choinka kanadyjska czy jodła kaukaska. Zobaczyć pałac można też z zewnątrz, przy okazji podziwiając tutejszy kościół z 1929 r., poddany wieloletniej rewitalizacji.
Źródło: kaszubypolnocne.pl