Białka Lelowska
Białka Lelowska wypływa na bezleśnych, pagórkowatych terenach Progu Lelowskiego, w pobliżu wsi Irządze, położonej na zachodnich krańcach województwa śląskiego, tuż przy granicy z województwem świętokrzyskim. Rzeka płynie na północ, mija Lelów (gdzie zasila ją potok Halszka), Białą Wielką i Wąsosz, by po pokonaniu niespełna 27 km zasilić wody Pilicy w miejscowości Koniecpol. Białka Lelowska płynie głównie w naturalnym korycie, jej dno jest piaszczyste, a wody zaliczają się do I klasy czystości. Rząd polski zaproponował, aby w sieci Natura 2000 jako specjalny obszar ochrony siedlisk znalazł się ponad siedmiohektarowy teren pomiędzy wsiami Białą Wielką a Wąsoszem. Na tym odcinku Białka Lelowska zachowała swój prawie pierwotny charakter, o czym świadczy między innymi obecność w jej nurtach pstrąga potokowego, a także rzadko już spotykanych innych ryb, jak np. kiełbia, śliza czy głowacza białopłetwego. Występuje tu także niezwykle wyczulony na jakość wód, w których żyje, minóg strumieniowy. Brzegi Białki Lelowskiej porastają przede wszystkim siedliska łąkowe i zaroślowe, lasy łęgowe z olchami i wierzbami oraz lasy iglaste, a także – z rzadka – torfowiska, młaki i bagna. Najczęściej zobaczymy tutaj następujące rośliny: pałkę szerokolistną, moczarkę, sadźca konopiastego, wierzbówkę czy mannę mielec. Na całej długości rzeki stwierdzono liczną obecność bobra europejskiego. Poluje tu również wydra. Rzeka jest wykorzystywana turystycznie – można nią urządzać atrakcyjne spływy kajakowe, dostępne dla początkujących. Ciekawe zabytki zobaczymy w Lelowie, Białej Wielkiej, Bogumiłku czy Koniecpolu. Rzeka przyciąga także wędkarzy.
Źródło: slaskie.travel
