P.O. "Bobrowniki" - 02. Tradytor artyleryjski nr 7 (południowy)

Tradytor artyleryjski (południowy) wchodzący w skład punktu oporu "Bobrowniki", będącej częścią linii obronnej zwanej Obszarem Warownym "Śląsk". Według pierwotnej numeracji obiekt oznaczano numerem 7.

Jest to schron bojowy typu ciężkiego, przeznaczony dla dwóch dział 75 mm i dwóch ciężkich karabinów maszynowych. Posiada on jedno wejście na osi założenia i dwa wjazdy dla dział. Wejście zamykane było drzwiami, a wjazdy bramami pancernymi, za którymi znajdują się przedsionki i następne drzwi i bramy z blachy. Przez drzwi można dostać się do centralnie położonej izby dowodzenia, skąd szyb prowadzi do kopuły obserwacyjnej. Do pomieszczenia dowodzenia przylegają izby bojowe dział. Każda posiada dwie strzelnice zaopatrzone w pancerne, dwuskrzydłowe zamknięcie, zaopatrzone w strzelnice dla broni ręcznej.

W podłogach artyleryjskich izb bojowych ukształtowane są zagłębienia, w których znajdowała się obrotowa podłoga, na którą wprowadzano działo i mocowano je. Na skrzydłach tradytora leżą izby bojowe ciężkich karabinów maszynowych. Także na skrzydłach umieszczono z jednej strony pomieszczenie załogi, zaś z drugiej maszynownię. 

Tradytor zachowany jest w dobrym stanie, posiada kopułę obserwacyjną wz.34 (ZO.1936 N40), pancerze strzelnic, zamknięcia strzelnic artyleryjskich, w kopule obserwacyjnej zachowane rury głosowe. Za tradytorem znajdują się resztki dobudowanych po wojnie budynków gospodarczych, które niestety służą za wysypisko śmieci.

W punkcie oporu "Bobrowniki" wybudowano dwa tradytory artyleryjskie (południowy I północny). Obydwa miały podobną konstrukcję I układ pomieszczeń. Głównym uzbrojeniem byty dwie armaty polowe kalibru 75 mm Schneider wz. 1897. Dla każdej z armat przewidziano dwie strzelnice ścienne zwrócono w innym kierunku. Aby ułatwić zmianę położenia armaty zabudowano w tych obiektach specjalne drewniane, obrotowo platformy, na których umieszczano działa. W razie wystąpienia konieczności zmiany kierunku ostrzału, obracano platformę razem z znajdującą się na niej armatą. Obiekty były też konstrukcyjnie przygotowane do szybkiego wytoczenia armat na zewnątrz, aby tam z polowych stanowisk prowadzić ostrzał.

W centralnej przedniej części obiektu zamontowano niewielką kopulę obserwacyjną dla obserwatora artylerii. Od tego miejsca do bocznych izb rozchodzą się tzw. rury głosowe. Dzięki nim można było w szybki sposób komunikować się w obsługą dział. Jako uzbrojenie uzupełniające zamontowano dwa ciężkie karabiny maszynowe za pancerzami ściennymi. Można było ich użyć w sytuacji, gdyby nieprzyjacielowi udało się przedrzeć przez pierwszą linię obrony tego punktu oporu.
Obsadę obydwu tradytorów zapewniali żołnierze 10 baterii należącej do IV dywizjonu artylerii fortecznej 23 Pułku Artylerii Lekkiej. Dowódcą baterii był kpt. Jan Toni. Dowódca I plutonu: ppor. rez. Lucjan Garstka. Dowódca II plutonu: ppor. rez. Ryszard Dalder.

Informacje techniczne

• Data budowy: 1936 r.
• Typ wytrzymałości na ostrzał: "najcięższy schron bojowy"
• Grubość ścian i stropu:
  
  • strop: 175 cm
  • ściana czołowa: 130 - 200 cm
  • ściany boczne: 125 cm
  • ściana tylna: 100 cm
• Załoga: ok. 22 - 26 żołnierzy
• Wyposażenie:
  
  • generator prądu
  • urządzenia wentylacyjne
  • system odsysania gazów prochowych
  • urządzenia łączności
  • forteczny piecyk węglowy
• Uzbrojenie:
  
  • 2 x 75 mm armata polowa wz. 02/26 lub 1897
  • 2 x 7,92 mm ckm wz. 30 Browning
  • indywidualna broń piechoty typu: karabinki 7,92 mm kbk Mauser wz.

Schemat schronu

Fot. Schemat południowego tradytora artyleryjskiego punktu oporu "Bobrowniki".

Źródło: fortyfikacja.pl / Tablice informacyjne