GKW - Stacja Bytom Wąsk.

Aktualna funkcja: Górnośląskie Koleje Wąskotorowe - Bytom Wąsk.
Data powstania obiektu: 1993 r.
Opis

Posiadające ponad 150-letnią historię Górnośląskie Koleje Wąskotorowe służą dzisiaj przede wszystkim mieszkańcom Bytomia i Tarnowskich Gór, jak również turystom odwiedzającym te miasta, zapewniając dogodny transport do atrakcji turystycznych. Na zachowanej do czasów współczesnych 21-kilometrowej trasie kolejki z Bytomia do Miasteczka Śląskiego znajdują się m.in. dawna elektrownia „Szombierki” z 1920 r., lokomotywownia Bytom – Karb Wąskotorowa, wyrobiska dawnych kamieniołomów dolomitu w Bytomiu – Suchej Górze i Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach. W okresie letnim kolejka dowozi również turystów nad Zalew Nakło-Chechło w Miasteczku Śląskim.

Trasa kolejki przebiega przez północną część Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, zaczynając się w samym sercu jego uprzemysłowionej części, a kończąc na leśno-rolniczych terenach wokół Miasteczka Śląskiego. Turyści mogą wybrać w dwie trasy:

  • EuroCity „Szombierki”: Bytom Główny Wąskotorowy - Elektrownia Szombierki (kursuje 27 lutego, 27 marca, 17 kwietnia, 29 maja, 26 czerwca), obejmuje przejazd w dwie strony wraz ze zwiedzaniem Elektrowni z przewodnikiem;
  • Bytom - Tarnowskie Góry - Miasteczko Śląskie (Zalew Chechło) (kursuje w sezonie letnim).

Operatorem GKW jest powstałe w 2002 r. Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, które, poza prowadzeniem regularnego ruchu pociągów, stara się uratować przed zapomnieniem i degradacją zachowane zabytki wąskotorowej techniki kolejowej, takie jak m.in. największą w Polsce stację wąskotorową w Bytomiu Karbiu, specyficzny dla Górnego Śląska tabor oraz elementy infrastruktury parowozowni z lat 20. XX w.

We wspomnianym wyżej Bytomiu Karbiu znajdują się ciekawe eksponaty kolei wąskotorowych. Należą do nich:

  • pojazdy spalinowe – potężne lokomotywy spalinowe serii Lxd2, które po wyparciu ciężkich, pięcioosiowych parowozów stały się podstawowym środkiem trakcyjnym GKW. Doskonale sprawdzały się prowadząc ciężkie pociągi towarowe, których masa dochodziła do prawie 400 ton. Pierwsze lokomotywy z 25 przeznaczonych, dotarły na GKW już pod koniec lat 60. Dzisiaj w WMD Bytom Karb stacjonują 4 przejęte przez UM Bytom maszyny;
  • parowozy, w tym parowóz Tw47-2558, który został zaprojektowany specjalnie dla potrzeb GKW oraz parowóz „Las”, który od 1975 r. służy jako pomnik na stacji Poręba Wąskątorowa, Maciejkowice i Bytom Wąskotorowy. W 2004 r. został przeniesiony do WMD Bytom Karb;
  • wagony osobowe, w tym pochodząca z 1912 r. Asxh – „Salonka”, która jest jedną z dwóch ocalałych najbardziej luksusowych wagonów pasażerskich w historii kolei wąskotorowych. Podróżował nią podobno sam cesarz Wilhelm II. Druga taka salonka znajduje się w berlińskim Muzeum Techniki;
  • wagony towarowe i pojazdy pomocnicze.

Większość z opisanego powyżej taboru oczekuje na remont.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Historia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych zaczęła się w 1851 r. wraz z uzyskaniem koncesji na budowę linii kolejowej przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej. Pierwsze odcinki GKW  zostały uruchomione już dwa lata później, w 1853 r. Połączyły one Tarnowskie Góry z Wirkiem przez Repty, Karb, Bobrek, Orzegów, Chebzie, Nowy Bytom oraz Karb z Zawodziem, Szopienicami i  Janowem przez Rozbark, Chorzów, Siemianowice Śląskie i Bogucice. Na początku swojej działalności, GKW służyły przede wszystkim celom transportu przemysłowego. To właśnie dzięki nim połączone zostały ze sobą setki zakładów: kopalnie, huty, elektrownie, kamieniołomy, cegielnie czy koksownie. Taki stan rzeczy trwał aż do końca XX w., kiedy to z uwagi na załamanie gospodarcze i restrukturyzację przemysłu, koleje wąskotorowe straciły większość ze swoich dotychczasowych nadawców i odbiorców ładunków.

Ostatnim obsługiwanym zakładem przemysłowym była Elektrownia Chorzów, do której przez ponad 100 lat docierały zwarte składy z węglem. W 2001 r. odbył się ostatni transport przy wykorzystaniu GKW, miało to miejsce dokładnie 16 maja. Już w następnym roku, GKW znalazły swojego nowego właściciela, którym stało się Miasto Bytom. Z kolei operatorem GKW zostało powołane do życia w tym samym roku Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, dzięki czemu zostały one przywrócone do życia. Obecnie służą one przede wszystkim mieszkańcom Bytomia i Tarnowskich Gór, jak również turystom odwiedzającym te miasta, zapewniając dogodny transport do atrakcji turystycznych.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Uwagi

Przewozy Górnośląskimi Kolejami Wąskotorowymi odbywają się regularnie w sezonie turystycznym, EuroCity „Szombierki” kursuje również w zimie i na wiosnę. Aktualny rozkład jazdy jest dostępny na stronie Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych http://www.sgkw.eu.

Kolejka jest dostępna dla osób niepełnosprawnych.

Zaktualizowano 7 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Składowa
41-902 Bytom
place
50.342507, 18.914003Skopiowano do schowka
N50º20'33.025", E18º54'50.411"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).
Wstęp bezpłatny
Sezonowy
Kolej wąskotorowa

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.