Schron piechoty MO-Sm-S 40 "Nad silnicí"

Schron bojowy MO-Sm-S 40 „Nad silnicí” był jednym z pięciu obiektów wchodzących w skład czechosłowackiej Twierdzy artyleryjskiej Smolkov. Konstrukcyjnie przypominał samodzielny schron piechoty, jednak wyróżniał się charakterystycznym systemem wentylacyjnym. W przeciwieństwie do innych obiektów, wlot świeżego powietrza nie znajdował się przy wejściu, lecz został zabezpieczony specjalnym kominem umieszczonym w stropie, co zwiększało bezpieczeństwo załogi podczas działań bojowych.

Zadania i uzbrojenie

Schron pełnił dwie główne funkcje taktyczne: zapewniał bezpośrednią ochronę najbliższego otoczenia twierdzy (w szczególności tradytora artyleryjskiego MO-Sm-S 39 „U trigonometru”) oraz służył jako punkt obserwacyjny. Obiekt był uzbrojony w dwa ciężkie karabiny maszynowe wz. 37 oraz jeden lekki karabin maszynowy wz. 26, umieszczony w kopule pancernej. Dzięki temu mógł skutecznie ostrzeliwać zachodnie zbocze wzgórza Padařov i przebiegającą poniżej drogę.

Dodatkowym atutem konstrukcyjnym była czterometrowa kamienna okładzina, która wzmacniała ochronę przed ostrzałem wroga i jednocześnie doskonale maskowała obiekt, pozwalając mu wtopić się w naturalny krajobraz.

Rola w systemie twierdzy Smolkov

Twierdza artyleryjska Smolkov, położona pomiędzy Opawą a Hlučinem, miała blokować ewentualny niemiecki atak z kierunku Raciborza na przemysłową Ostrawę. W jej skład oprócz MO-Sm-S 40 „Nad silnicí” wchodziły: wieża artyleryjska MO-Sm-S 38 „V lese”, tradytor MO-Sm-S 39 „U trigonometru”, obiekt wejściowy MO-Sm-S 41 „Nad valchou” oraz schron obserwatora artyleryjskiego MO-Sm-S 42 „Nad hájem”.

Budowę rozpoczęto w lutym 1936 roku, a zakończono na początku 1938 roku. Załoga twierdzy liczyła 394 żołnierzy z 4/V pułku granicznego, dla których w miejscowości Hrabyně wzniesiono specjalne koszary.

Losy po 1938 roku

Mimo wysokiego poziomu zaawansowania technicznego, Twierdza Smolkov – podobnie jak inne czechosłowackie umocnienia – nie została w pełni uzbrojona. Artyleria i elementy pancerne wciąż znajdowały się w fazie produkcji, gdy w październiku 1938 roku tereny Sudetów zajęła III Rzesza. Niemcy przeprowadzali tu liczne testy i eksperymenty, badając odporność konstrukcji na bombardowania, które później wykorzystali przy budowie własnych umocnień na zachodzie Europy.

W czasie wojny schrony pozbawiono pancerzy, a podziemia twierdzy wykorzystywano jako magazyny i zaplecze sanitarne. Pod koniec wojny, w 1945 roku, jednostki radzieckie i czechosłowackie ominęły ten rejon, uznając go za zbyt trudny do zdobycia.

Obecny stan i zwiedzanie

Dziś schron bojowy MO-Sm-S 40 „Nad silnicí” oraz inne obiekty twierdzy Smolkov są dostępne do oglądania tylko z zewnątrz. Podziemia nadal wykorzystywane są przez armię jako magazyny. Przez wzgórze, na którym znajdują się obiekty twierdzy, przebiega zielony szlak turystyczny, prowadzący w rejon wszystkich dostępnych schronów.

Do twierdzy można dotrzeć samochodem lub rowerem – najdogodniejszy dojazd prowadzi od strony miejscowości Smolkov w kierunku Hrabyně. Przy zielonej ścieżce dydaktycznej, rozpoczynającej się przy stacji kolejowej Haj ve Slezsku, znajduje się dogodne miejsce do zaparkowania i rozpoczęcia spaceru wśród historycznych umocnień.