Schron bojowy MO-Sm-S 42 "Nad Hájem"
Obiekt ten zapewniał obserwację przedpola i kontrolę rażenia artylerii w kierunku na Hlučínsko. Podziemia fortecy łączył korytarz, dzięki któremu obserwator artyleryjski MO-42 był pod pewnymi względami wyjątkowy, ponieważ pozostałe zbudowane obserwatoria artyleryjskie budowano jako oddzielne, pojedyncze obiekty. Obserwacja została wykonana z specjalnej kopule artyleryjskiej bez uzbrojenia z jednym lub czterema daszkami, albo za pomocą standardowych teleskopów, albo ze specjalnym peryskopem w kopule. Obserwatorium Twierdzy Smolkov miało tylko jedną taką kopułę. Uzbrojenie obserwatorium zostało w tym przypadku dostarczone przez lekki karabin maszynowy wz. 26 znajduje się w kopule poniżej pancerza.
Źródło: smolkov.web2001.cz
Twierdzę „Smolkov” wybudowano pomiędzy Opavą i Hlučinem. Miała ona blokować atak niemiecki z kierunku Raciborza na Ostrawę. Składała się z pięciu obiektów:
- obrotowej wieży artyleryjskiej MO-Sm-38 „V lese",
- tradytora artyleryjskiego MO-Sm-39 „U trigonometru",
- schronu piechoty MO-Sm-40 „Nad silnici”,
- obiektu wejściowego MO-Sm-41 „Nad valchou",
- schronu obserwatora artyleryjskiego MO-Sm-42 „Nad hájem".
Pierwsze prace rozpoczęto tutaj 26.02.1936 r., a ukończono na początku 1938 r. Załoga liczyła 394 żołnierzy z 4/V pułku granicznego, dla którego wybudowano koszary w miejscowości Hrabynia (obecnie ośrodek rehabilitacyjny). Twierdza była najbardziej zawansowaną technicznie z wszystkich postawionych, jednak nie zamontowano jej uzbrojenia artyleryjskiego, co powodowało, że wartość bojowa była znikoma. Uzbrojenie w większości było w fazie prototypów lub rozpoczynano dopiero jego produkcję. W tym stanie została zajęta w październiku 1938 r. przez III Rzeszę. Niemcy dokonali tutaj szerokich badań nad jej konstrukcją, wykorzystanych później w czasie budowy swoich umocnień na zachodzie Europy. Szybko też wyrwano wszystkie kopuły i dzwony pancerne (poza kopułami wentylacyjnymi na stropie wieży artyleryjskiej). W 1941 r. ćwiczono tutaj bombardowanie obiektów osłoniętych metalowymi siatkami, które miały zabezpieczać je przed bombami lotniczymi! Do dzisiaj widoczne są skutki tych działań, szczególnie w okolicy tradytora. W kwietniu 1945 r. jednostki radzieckie i czechosłowackie w ramach operacji Opawsko-Ostrawskiej ominęły twierdzę, uznając ją za ciężki do zdobycia punkt obrony niemieckiej.
Niemcy nie przygotowali jej do obrony, a podziemia użyli jako skład sanitarny. Swoją obronę skupili w dolinie rzeki Opawy. Obecnie twierdza jest dostępna dla zwiedzających jedynie z zewnątrz. Można zobaczyć wszystkie schrony poza obiektem wejściowym odgrodzonym płotem i obudowanym szczelnie halą. Podziemia nadal użytkuje wojsko jako magazyny. Przez wzgórze w rejonie wszystkich dostępnych schronów przebiega zielona znakowana trasa turystyczna.
Dojazd w okolice twierdzy Smolkov jest możliwy zarówno samochodem, jak i rowerem. Jadąc od strony miejscowości Smolkov na Hrabinie, przecinamy zalesione wzgórze. Do zaparkowania można wykorzystać boczną drogę dojazdową do obiektu wejściowego przy zielonej ścieżce dydaktycznej. Jej początek znajduje się przy stacji kolejowej Haj ve Slezsku.
Źródło: Śląski Rocznik Forteczny, tom III
- Śląśki Rocznik Forteczny, tom III
