Gr. boj. "Wesoła" - 02. Schron bojowy nr 52
A/776/2021
Ciężki schron bojowy nr 52 „Wesoła” został zbudowany z betonu w klasie odporności „D”. Wyposażono go m.in. w kopułę obserwacyjno-bojową model 38, wyprodukowaną przez zakłady w Ostrowcu Świętokrzyskim, ckm-y za tarczami pancernymi z wkładką przeciwrykoszetową oraz rkm-y. Przypuszcza się, że załogę schronu mogło stanowić nawet 12 osób. Obecnie obiektem opiekuje się Stowarzyszenie Na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”. Przeprowadziło ono remont schronu i adaptację na cele muzealne. Z zewnątrz schron bojowy nr 52 zwraca uwagę ochronnym malowaniem, a w środku można zobaczyć np. część oryginalnego wyposażenia, jak i wiele innych przedmiotów związanych z II wojną światową.
Schron jednokondygnacyjny zaplanowany na podstawie prostokąta.
Uzbrojenie:
- 3-ckm (jeden w kopule pancernej i 2 w strzelnicach bocznych) - mógł być tutaj zastosowany ckm Browning wz. 30 lub ckm Maxim wz. 08,
- 2 rkm Browning wz. 28,
- broń etatowa załogi i granaty ręczne.
Ponadto w schronie mógł być wykorzystany karabin przeciwpancerny wz. 35. Zgromadzony zapas amunicji to 10 x 2 000 naboi dla każdego ckm, 10 000 naboi do rkm, 100 granatów ręcznych. Dodatkowo schron mógł przechowywać ok. 300 naboi dla kpanc. oraz amunicję dla moździerzy piechoty do wykorzystania na pobliskich stanowiskach polowych.
Schron ten został wybudowany w roku 1937 jako samodzielny schron bojowy do ochrony tamy zalewu nr 2 "Józefka". Rok później wzmocniono ten odcinek poprzez wybudowanie kolejnych obiektów obronnych (schron pozorno-bojowy nr 3 i schron pozorny nr 4). W 1939 roku dodatkowo wybudowano jeszcze wartownię przy tamie (schron nr 1), przez co odcinek stał się grupą bojową, w której ciężki schron bojowy pełnił rolę śródszańca.
Od 28 sierpnia 1939 roku, po ogłoszeniu pełnego pogotowia bojowego, w schronie tym przez cały czas przebywała załoga w komplecie. Schron ten jednak nie wziął udziału w walkach w wojnie 1939 roku, gdyż wieczorem 2 września 1939 r. jednostki obsadzające śląskie fortyfikacje wycofały się na rozkaz Naczelnego Wodza.
W latach 50-tych XX wieku wojsko polskie przeprowadziło konserwacje tego obiektu i zabezpieczyło dostęp do niego. Jednakże z upływem czasu sprzęt i wyposażenie schronu zostało stopniowo rozkradzione. W 1997 roku prace nad rewitalizacją obiektu rozpoczęły się za sprawą Waldemara Machonia, miłośnika budowli obronnych. Obecnie schronem opiekuje się Stowarzyszenie Na Rzecz Zabytków Fortyfikacji "Pro Fortalicium", które prowadzi w schronie izbę muzealną.
Źródło:
- Sadowski Jerzy, Sykosz Waldemar, "Schron bojowy nr 52 Obszaru Warownego "Śląsk".Schron muzeum w Dobieszowicach - Wesołej", Infort 2005
- W. Machoń, Odcinek od Dobieszowic do Kamienia (Piekary Śląskie) [w:] Fortyfikacje Obszaru Warownego "Śląsk", Historia, przewodnik, s. 61-63
Inne obiekty znajdujące się w:
OWŚ - Grupa bojowa "Wesoła"
- Gr. boj. "Wesoła" - 01. Śluza forteczna nr 2 "Józefka"
- Gr. boj. "Wesoła" - 02. Schron bojowy nr 52
- Gr. boj. "Wesoła" - 03. Schron pozorno-bojowy
- Gr. boj. "Wesoła" - 04. Schron pozorno-bojowy
