Lipa szerokolistna w Głuchołazach
Lipa szerokolistna w Głuchołazach to jeden z najbardziej rozpoznawalnych pomników przyrody w mieście i zarazem symbol lokalnej historii. Drzewo rośnie w centralnej części Rynku, a jego dzieje łączą się zarówno z legendami, jak i faktami historycznymi. Okaz lipy szerokolistnej (Tilia platyphyllos) został wpisany do wojewódzkiego rejestru pomników przyrody w 1957 roku.
Historia i legendy o lipie
Według badań dendrologicznych lipa została posadzona najprawdopodobniej po zakończeniu wojny trzydziestoletniej w 1648 roku jako tzw. Drzewo Pokoju. Takie drzewa sadzono w Europie Środkowej, aby upamiętnić koniec wyniszczającego konfliktu.
Z lipą wiąże się też popularna wśród mieszkańców legenda, według której została zasadzona w 1683 roku przez wojska księcia Hieronima Lubomirskiego powracające spod Wiednia po zwycięstwie nad Turkami. Choć datowanie nie potwierdza tej wersji, opowieść ta stała się częścią lokalnej tradycji.
Rozmiary i znaczenie drzewa
W drugiej połowie XX wieku lipa imponowała swoimi rozmiarami – pień miał obwód 615 cm, a wysokość sięgała 23 metrów. Niestety w październiku 1992 roku drzewo runęło pod własnym ciężarem. Przy życiu pozostały fragmenty pnia i kilka konarów, które oczyszczono i zabezpieczono. Aby zachować symboliczne znaczenie lipy, we wnętrzu dosadzono nowy egzemplarz, który stopniowo przejmuje rolę starego drzewa.
Symbol miasta i partnerstwa
Lipa szerokolistna w Głuchołazach to nie tylko pomnik przyrody, ale i ważny element tożsamości lokalnej. W 1996 roku, z okazji podpisania partnerstwa między gminą Głuchołazy a związkiem gmin Nieder-Olm w Niemczech, w Rynku posadzono kolejną lipę. W Goslar, mieście partnerskim w Niemczech, rośnie natomiast drzewo zasadzone przez dawnych mieszkańców Głuchołaz, którzy po wojnie osiedlili się na tamtych terenach.
Dzięki temu lipa w Głuchołazach łączy historię, przyrodę i symbolikę międzynarodowej przyjaźni, pozostając jednym z najważniejszych punktów na mapie miasta.
