Stare Miasto w Głuchołazach

Stare Miasto w Głuchołazach to zabytkowa część miasta, której początki sięgają XIII wieku. Osada powstała dzięki akcji osiedleńczej zainicjowanej przez biskupa wrocławskiego Wawrzyńca, a lokacji dokonano na prawie flamandzkim około 1220 roku. Już wtedy Głuchołazy miały pełnić funkcję warownego miasta granicznego, chroniącego posiadłości biskupie przed najazdami z południa.

Początki i lokacja miasta

Pierwsza wzmianka źródłowa o Głuchołazach pojawiła się w 1249 roku. Miasto założono w dolinie rzeki Białej Głuchołaskiej, w dogodnym miejscu osłoniętym od wiatrów, co sprzyjało rozwojowi osadnictwa i rzemiosła. Wkrótce zaczęły działać młyny, piekarnie, warsztaty szewskie i rzeźnickie. Ważną rolę odgrywało górnictwo złota, które przez długi czas było jednym z głównych źródeł utrzymania mieszkańców.

Średniowieczny układ urbanistyczny

Rozplanowanie Starego Miasta w Głuchołazach reprezentuje typ śląski. Układ urbanistyczny charakteryzuje się owalnicowym rozdwojeniem drogi prowadzącej przez miasto i centralnym placem targowym. Rynek w Głuchołazach o wymiarach 125 × 75 metrów stanowił serce miasta, a jego pierzeje nosiły nazwy: Kościelna, Dolna, Słoneczna i Cienista. Z Rynku odchodziły ulice wpadające pod kątem prostym, co tworzyło przejrzysty i uporządkowany układ przestrzenny.

Zabytki i obiekty sakralne

Jednym z najważniejszych zabytków Starego Miasta jest kościół parafialny św. Wawrzyńca. Pierwsze wzmianki o świątyni pochodzą z 1285 roku, jednak jej początki sięgają czasów lokacji. Do dziś zachował się romański portal, świadczący o wczesnogotyckim charakterze budowli. W pobliżu znajdowało się probostwo, szkoła parafialna oraz ławki mięsne.

Na uwagę zasługuje również renesansowy ratusz wzniesiony w 1552 roku. Był to piętrowy budynek z podcieniami i wieżyczką, mieszczący salę posiedzeń rady miejskiej i pomieszczenia urzędowe.

Fortyfikacje miejskie

Od samego początku Głuchołazy były miastem warownym. Początkowo otoczono je wałem ziemnym i fosą, a od XIV wieku także murami obronnymi z wieżami i bramami miejskimi. Najważniejsze z nich to Brama Nyska (Dolna) i Brama Górna. Do dziś zachowała się baszta bramy Górnej, która jest jednym z symboli miasta.

Stare Miasto dziś

Choć wiele średniowiecznych obiektów uległo zniszczeniom, Stare Miasto w Głuchołazach wciąż zachwyca swoim układem urbanistycznym i zachowanymi fragmentami dawnych murów. Spacer po rynku, uliczkach i przy kościele św. Wawrzyńca pozwala poczuć klimat dawnych wieków. W połączeniu z pobliskim Parkiem Zdrojowym i malowniczymi terenami Jesioników, Stare Miasto jest dziś ważnym celem turystycznym regionu Opolszczyzny.