Kopiec tatarski w Iłży
Kopiec Tatarski” uznawany za pozostałość po ziemno-drewnianym, niewielkim grodzie obronnym z czasów pierwszych Piastów, który prawdopodobnie dał początek miastu Iłża.
Nazwa pochodzi od legendy, która mówi, że pochowano w nim ofiary najazdu tatarskiego z XIII wieku. Stożkowe grodzisko o owalnym kształcie i wymiarach 44/39m. otaczają wały drewniano ziemne ok. 3 m wysokości. We wnętrzu grodziska odkryto ślady drewnianej wieży obronnej i relikty drugiej drewnianej budowli. Sam gród pełnił jednak funkcję typowo obronną. W jego pobliżu już w XI wieku istniała osada produkcyjna. Odnaleziono w niej ślady wytopu żelaza sposobem dymarkowym oraz mieszkalne półziemianki. Osada funkcjonowała od XI do XIV wieku i musiała być znaczącym ośrodkiem rzemieślniczo handlowym, bo w połowie XIII wieku otrzymała prawa miejskie. Zarówno grodzisko jak i osada użytkowane były krótko, a zniszczenia prawdopodobnie dwukrotnie związane były z najazdem tatarskim. Dokonano wówczas translokacji miasta w nowe miejsce u podnóża góry zamkowej, gdzie rozpoczęła się budowa murowanego zamku.
Źródło: turysta.olza.pl