Dom Zdrojowy w Jastrzębiu-Zdroju

Ten okazały budynek wybudowany w stylu szwajcarskim wiosną 1862 roku wzniesiono, aby zaspokoić potrzeby kulturalne i rozrywkowe przebywających w uzdrowisku kuracjuszy. Styl „szwajcarski” charakteryzują jasne elewacje o złożonej kompozycji w układzie „muru pruskiego” z widoczną drewnianą konstrukcją. Dom Zdrojowy usytuowano w środkowej części Parku Zdrojowego, po północno wschodniej stronie obecnej głównej alei parkowej. Od strony placu głównego Dom Zdrojowy zaopatrzono w ganek, na który prowadziły pojedyncze wachlarzowe schody. Charakterystyczny element obiektu stanowiły ozdobne facjaty umiejscowione na piętrze budynku. W jednej z nich pierwotnie był umieszczony zegar. Od strony południowej do Domu Zdrojowego przylegał nieco mniejszy niż obecnie plac, który służył kuracjuszom do wypoczynku, spacerów i rekreacji. Od strony zachodniej budynek otaczały alejki, zieleń starodrzewów oraz budynki „Szwajcarki” i pijalni wód/pawilonu muzycznego. Po wschodniej stronie usytuowany był tzw. folwark, który w uzdrowisku pełnił rolę „dostarczyciela” niezbędnych produktów żywnościowych. Dzięki temu zdrojowisko było samowystarczalne. Ówczesną „lodówkę” pełniła specjalnie wydrążona w skarpie za Domem Zdrojowym „jama”, w której produkty dostarczane z folwarku były przechowywane.        

We wnętrzach Domu Zdrojowego znajdowała się restauracja, sala taneczna, pokój do gier, salon bilardowy, czytelnia, buduar dla dam oraz pokój muzyczny z dwoma fortepianami. W roku 1926 Dom Zdrojowy został rozbudowany o dużą salę, w której codziennie odbywały się dancingi. Funkcjonujący w obiekcie Klub Towarzyski oferował czytelnię z gazetami i książkami, a także bilard i pokój brydżowy.

Kuracjuszom podawane były wykwintne oraz dietetyczne posiłki, które były serwowane przez wybitnego gastronoma.

Nieco później w Domu Zdrojowym zainstalowano ruletkę, za sprawą której pojawił się pewien element „niepokoju” związanego z dorabianiem się wielu kuracjuszy. Z tego też powodu rodziły się liczne spory, które skutkowały pojedynkami odbywającymi się w lasach zdrojowych. Z tego też względu najpierw salę, w której się znajdowała ruletka, a potem cały Dom Zdrojowy zaczęto nazywać „Kasynem”.

Okres międzywojenny to czas, w którym obiekt dzierżawili głównie byli wojskowi, co z drugiej strony gwarantowało odpowiednią jego renomę. W Kasynie organizowano spotkania towarzyskie, koncert, dancingi, wybory miss Jastrzębia oraz okolicznościowe uroczystości. W latach 30. zaczęły odbywać się także seanse filmowe. Obiekt funkcjonował także w okresie okupacji niemieckiej, aż do 1945 r.

W roku 1947 Dom Zdrojowy wraz z 80% uzdrowiska został przejęty pod zarząd Ministerstwa Zdrowia (upaństwowienie). Budynek stał się siedzibą ośrodka kultury, jadłodajni i kawiarni.

W latach 1959–1961 w Domu Zdrojowym przeprowadzono remont kapitalny (m.in. wymieniono drewniane konstrukcje i pokrycia dachowe oraz stolarkę, położono nowe tynki 
i rynny, wymieniono instalacje elektryczną i grzewczą). W skutek remontu zabudowano stylową werandę i tym samym zmieniono frontową część obiektu.

W odnowionym Kasynie kontynuowana była dotychczasowa działalność kulturalno-rozrywkowa. Jednakże częściej gośćmi obiektu byli nie przebywający w uzdrowisku kuracjusze, a młodzi mężczyźni zatrudnieni przy budowie kopalń.

W 1961 roku działalność rozpoczął jedyny w Rybnickim Okręgu Węglowym Klub Międzynarodowej Prasy i Książki. Prócz tego działało tu także Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

Wraz z odkryciem pokładów węgla kamiennego na terenie Jastrzębia-Zdroju w od początku lat 60. XX wieku nastąpił intensywny rozwój górnictwa. Wtedy też podjęto decyzję o rozbudowie niewielkiej miejscowości uzdrowiskowej do ponadstutysięcznego miasta.

Wskutek działalności górniczej nastąpił zanik źródeł solankowych. Ostatecznie w roku 1994 uzdrowisko zakończyło swoją działalność. Dom Zdrojowy został przejęty przez gminę i przekazany Miejskiemu Ośrodkowi Kultury z przeznaczeniem na działalność kulturalną. W roku 1998 obiekt został rozebrany i niemal od początku zbudowany na nowo z odtworzeniem werandy frontowej i przywróceniem pierwotnego wystroju.

Obecnie na parterze Domu Zdrojowego znajduje się kawiarnia oraz sala „teatralna”, na piętrze sala lustrzana oraz pomieszczenia biurowe, a na poddaszu pracownia plastyczna oraz pomieszczenia działających tu organizacji, tj. Towarzystwa Miłośników Ziemi Jastrzębskiej, Jastrzębskiego Klubu Fotograficznego „Niezależni”, Dziecięca Rewii Tanecznej Formacji Tańca „Klips”, Dziecięcego Teatrzyku „Złota Gęś” czy Teatru „Teatr Monitoring”.