Muzeum Regionalne "Smolarnia" w Kobiórze

Muzeum Regionalne "Smolarnia" w Kobiórze - smolarnia
Muzeum Regionalne "Smolarnia" w Kobiórze - kobior smolarnia
Muzeum Regionalne "Smolarnia" w Kobiórze - smolarnia regionalne muzeum panoramio
Data powstania obiektu: 2003 r.
Opis

Muzeum powstało w 2003 r. z inicjatywy Kobiórskiego Koła Związku Górnośląskiego. Dzięki życzliwości mieszkańców i zaangażowaniu twórców tego przedsięwzięcia, zgromadzono tutaj wiele cennych eksponatów, z których najstarsze datuje się na II połowę XIX w.

Muzeum Regionalne „Smolarnia” mieści się w zabytkowym, pochodzącym z początku XIX w. budynku zamieszkiwanym wówczas przez tutejszych smolarzy: Schnabela i Sommera. Znajdują się w nim przede wszystkim przedmioty podarowane przez mieszkańców gminy, z których najstarsze datowane są na XIX w. Prezentowane są tutaj również dwie stałe wystawy tematyczne: „Nasz DOM kochany i niezapomniany” oraz „Od ziarenka do bochenka”. Atrakcją samą w sobie jest siedziba muzeum, czyli właśnie budynek dawnej smolarni, funkcjonującej tutaj do 1913 r. W strefach szczytów deskowania zakończone są dekoracyjnymi wycinanymi ornamentami. Weranda posiada dekorację płycinową i wycinaną w formie stylizowanych lilii. W drzwiach znajdują się pozostałości dekoracyjnych kobaltowych oszkleń oraz szybek trawionych w ornamenty kwiatowe.

Budynek ma wysoką wartość zabytkową i architektoniczną w skali gminy i regionu. Tworzy on jednorodny kompleks zabudowy dawnego tartaku, który do zaprzestania produkcji był niewątpliwie największym tartakiem na Górnym Śląsku. Został on założony w 1852 r. przez Zarząd Dóbr Książęcych (organ administracji księcia Jana Henryka XI wywodzącego się z magnackiej rodziny Hochberg, która od króla Prus otrzymała tytuł książąt pszczyńskich – von Pless) jako pierwszy zakład produkcyjny na terenie gminy. Jak na owe czasy był zakładem niezwykle nowoczesnym. Dysponował trzema kotłami parowymi oraz maszyną parową o mocy 16 KM. W 1905 r. zatrudniał aż 80 robotników oraz kilku urzędników. Produkowano w nim głównie deski i szyndzioły (drewniane dachówki). W 1926 r. tartak przyjął nową formę organizacyjną działając pod nazwą „Książęco-Pszczyńskie Towarzystwo dla sprzedaży materiałów drzewnych – Spółka z o.o.”, co przyśpieszyło kolejny etap jego rozwoju. W opinii administracji polskiej, jaka nastała po III Powstaniu Śląskim i plebiscycie w 1921 r., spółka ta prowadziła „działalność rabunkową w lasach pszczyńskich”. W poł. lat 70. XX w. przejęty wcześniej przez Ministerstwo Górnictwa tartak zatrudniał prawie 400 pracowników i ukierunkowany był głównie na produkcję stolarki okiennej oraz na zaopatrzenie kopalń. W tym czasie marka „Okna Kobiórskie” znana była w całej Polsce. Niestety, w 2002 r. zakład ten, o bardzo bogatej historii i wielkim znaczeniu dla mieszkańców Kobióra, został zamknięty.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Historia

Od XV wieku na ziemiach polskich, w oparciu o wykorzystywanie procesu suchej destylacji drewna, funkcjonował przemysł wytwarzający smołę i poszukiwany w Europie dziegieć, a także terpentynę i spirytus drzewny. Od XV do XIX w. były to istotne produkty eksportowe Polski wysyłane za granicę. W rodzimej tradycji zwano go smolarstwem. Pierwotnie oparty był na wykorzystywaniu dołów, potem pieców do pędzenia smoły (dziegciu), a później prymitywnych zakładów produkcyjnych nazywanych smolarniami lokalizowanych zwykle w lesie.

Na początku XIX w. w Kobiórze funkcjonowała taka właśnie smolarnia, w której zamieszkujący ją smolarze, Schnabel i Sommer, uzyskiwali smołę i dziegieć na lokalną skalę. Produkcja polegała na wytwarzaniu smoły, terpentyny i spirytusu drzewnego z nieużytków drzewnych w procesie prażenia. Swoją działalność kobiórska smolarnia zaprzestała ona w 1913 r., kiedy to po zdominowaniu rynku przez produkcję przemysłową przestała funkcjonować jako zakład produkcyjny, a budynek został sprzedany innemu właścicielowi, który w nim zamieszkał.

W 2003 r. z inicjatywy Koła Związku Górnoślązaków w dawnej smolarni otwarte zostało Muzeum Regionalne, w którym dzięki darom społeczeństwa lokalnego zebrano eksponaty dokumentujące miejscowe tradycje.

Źródło: peuk.fiiz.pl

Zaktualizowano 8 miesięcy temu

Dane teleadresowe

Zmienna 36
43-210 Kobiór
Tel. kom.: 514930345, 693020699, 794506500, 607233160
place
50.051647, 18.932069Skopiowano do schowka
N50º3'5.929", E18º55'55.448"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Wstęp płatny
Miejsce/obiekt, z którego korzystanie, zwiedzanie wymaga uiszczenia opłat.
Możliwość zwiedzania
Miejsce/obiekt, który jest udostępniany do zwiedzania.
Ogólnodostępny
Obiekt ogólnodostępny dla wszystkich w określonych dniach i godzinach. (np. instytucja publiczna lub kościół czynne w określonych godzinach).

Inne w kategorii: Rozrywka i kultura To najbliższe atrakcje w tej samej kategorii.

Najbliższe atrakcje W najbliższej okolicy znajduje się wiele ciekawych atrakcji. Oto niektóre z nich.