Święto Ciulimu i Czulentu w Lelowie

Święto Ciulimu i Czulentu w Lelowie to jeden z największych w Polsce festiwali promujących dziedzictwo polsko-żydowskie. Co roku latem do niewielkiego miasteczka koło Częstochowy zjeżdżają mieszkańcy regionu, turyści oraz ortodoksyjni Żydzi z Izraela i innych krajów, by wspólnie świętować, smakować tradycyjne potrawy i odkrywać bogactwo wspólnej historii.

Spotkanie dwóch kultur

Festiwal jest okazją do głębszego poznania kultury żydowskiej i lokalnych tradycji polskich. Program wydarzenia łączy elementy edukacyjne, kulinarne i artystyczne – od warsztatów tańca żydowskiego, przez koncerty klezmerskie i wystawy, aż po uroczyste zapalenie menory. Hasłem przewodnim spotkań staje się chasydzka mądrość, że „radość jest zdolnością człowieka do ciągłego odradzania się”.

Kulinarna historia – ciulim i czulent

Największą atrakcją Święta Ciulimu i Czulentu pozostaje degustacja dwóch kultowych potraw: czulentu, czyli żydowskiego gulaszu z fasoli, kaszy i gęsiego tłuszczu, oraz ciulimu, regionalnej zapiekanki z ziemniaków i mięsa, przygotowywanej nocą w piecu chlebowym. Ciulim lelowski został wpisany na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i jest dziś jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli kuchni tego regionu.

Podczas festiwalu można także spróbować gęsich pipek (nadziewanych żołądków), raków, smalcu gęsiego oraz lelowskiej śliwowicy.

Od lokalnej imprezy do wydarzenia międzynarodowego

Pierwsze Święto Ciulimu i Czulentu odbyło się w 2003 roku i przyciągnęło około 120 osób. Obecnie w wydarzeniu uczestniczy nawet 5 tysięcy gości rocznie, w tym wielu turystów z Górnego Śląska i zagranicy. Dzięki staraniom samorządu Lelowa i lokalnych organizacji festiwal zyskał ogólnopolski rozgłos jako przykład udanego dialogu międzykulturowego.

Kultura, historia i muzyka

Festiwal to nie tylko kuchnia – to także prezentacje artystyczne i historyczne. Na scenie występują zespoły folklorystyczne oraz artyści tacy jak Golec uOrkiestra, Leopold Kozłowski czy klezmerska kapela Chmielnikers. W programie znajdują się również wystawy fotograficzne i plastyczne, m.in. „Sąsiedzi, których już nie ma” i „Śladami cadyka Dawida Bidermana”.

Lelów – miejsce spotkania kultur

Przed II wojną światową społeczność żydowska w Lelowie liczyła ok. 2 tys. osób i była niemal równa liczebnie polskiej. Przez stulecia kultury te współistniały i wzajemnie się przenikały, co do dziś odzwierciedla się nie tylko w kuchni, ale i w lokalnej tożsamości.

Nie bez znaczenia jest też fakt, że Lelów to ważne miejsce pielgrzymek chasydów do grobu cadyka Dawida Bidermana, zwanego Lelowerem, uznawanego przez wyznawców za cudotwórcę i duchowego przewodnika. Święto Ciulimu i Czulentu doskonale wpisuje się w tę wielowiekową tradycję duchowego i kulturowego spotkania.

Podsumowanie

Święto Ciulimu i Czulentu w Lelowie to wydarzenie unikatowe – łączy ludzi różnych kultur, religii i narodowości, pokazując, że wspólna historia i otwartość mogą być źródłem radości, zrozumienia i dumy z lokalnych korzeni. To obowiązkowy punkt na mapie letnich festiwali dla wszystkich, którzy chcą poznać smak prawdziwego dialogu i kuchni z duszą.