Cmentarz wojenny w Międzyrzeczu
Cmentarz wojenny w Międzyrzeczu to jedna z najważniejszych nekropolii wojennych w regionie, położona przy drodze w kierunku Skwierzyny, około 1,5 km od centrum miasta. Został założony po zakończeniu II wojny światowej jako miejsce spoczynku żołnierzy radzieckich, którzy polegli podczas walk z niemieckim okupantem w 1945 roku. W centralnym punkcie cmentarza stoi wysoki obelisk ze złotą, pięcioramienną gwiazdą – symbolem bohaterstwa Armii Czerwonej. U jego podstawy umieszczono tablicę z napisem oddającym hołd poległym: „Wieczna chwała bohaterom Nieznanym Żołnierzom, którzy zginęli w walce z faszystowskim najeźdźcą o wolność i niepodległość ZSRR i demokratycznej Polski. Styczeń 1945”.
Cmentarz zajmuje duży, kwadratowy teren otoczony betonowym murem i obsadzony drzewami. Pomiędzy alejkami znajdują się ozdobne krzewy, a od wejścia do obelisku prowadzą symetrycznie ułożone kwatery z 112 mogiłami. Spoczywają tu żołnierze radzieccy oraz sześciu Polaków, którzy oddali życie w czasie działań wojennych. W 2019 roku odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej polskim żołnierzom, w tym Stanisławowi Sabatowi – pierwszemu z nich, który zginął 23 września 1939 roku.
Prace ekshumacyjne na terenie międzyrzeckim rozpoczęto już w maju 1945 roku z inicjatywy wojewody poznańskiego Feliksa Widy-Wirskiego. Z powodu licznych miejsc pochówku postanowiono utworzyć jeden duży cmentarz wojenny. Budowę rozpoczęto w grudniu 1947 roku, a przenoszenie zwłok zakończono w marcu 1948 roku. Początkowo spoczęło tu 362 żołnierzy, jednak liczba ta zwiększała się wraz z kolejnymi ekshumacjami aż do lat sześćdziesiątych.
Wśród pochowanych znajduje się major Aleksiej Aleksiejewicz Karabanow – dowódca 3. batalionu czołgów 44. Brygady Pancernej, który zginął pod Wysoką w wieku 25 lat. Za bohaterstwo w walkach o przełamanie Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego został pośmiertnie odznaczony Złotą Gwiazdą Bohatera Związku Radzieckiego. Jego mogiła nosi numer 99.
Cmentarz wojenny w Międzyrzeczu do dziś pozostaje miejscem pamięci o ofiarach wojny i symbolem trudnej, wspólnej historii Polaków i Rosjan. Regularnie odbywają się tu uroczystości patriotyczne i rocznicowe, w których uczestniczą przedstawiciele władz, kombatanci oraz mieszkańcy miasta, oddając hołd tym, którzy polegli w walce o wolność.
