Dom bramny w Międzyrzeczu

Dom bramny w Międzyrzeczu to budynek odtworzony w 1975 roku, wzorowany na pierwotnym obiekcie z XVIII wieku, który niegdyś stanowił integralny element obwarowań zamku międzyrzeckiego. Obiekt usytuowany jest przy wjeździe na teren zespołu zamkowego, nad rzeką Paklicą, i stanowi charakterystyczne wejście prowadzące do ruin średniowiecznego zamku oraz dawnego starostwa, w którym dziś mieści się muzeum.

Historia i funkcja domu bramnego

Domy bramne to charakterystyczne elementy dawnych fortyfikacji, pełniące zarówno funkcje obronne, jak i użytkowe. W części parterowej znajdował się przejazd prowadzący na dziedziniec zamku, zabezpieczony masywną bramą, a niekiedy także tzw. kozłem hiszpańskim, czyli kobylicą. Obok głównego wjazdu często umieszczano furtkę dla pieszych, umożliwiającą bezpieczne wejście bez otwierania całej bramy.

Architektura i układ budynku

Dom bramny w Międzyrzeczu, podobnie jak jego historyczne pierwowzory, posiadał dwie kondygnacje. W górnej części – tzw. samborzu – znajdowały się pomieszczenia mieszkalne dla strażników bramy, zwanych „wrotnymi”. W tej części mogły również mieścić się pomieszczenia gospodarcze lub niewielka zbrojownia. W niektórych przypadkach domy bramne łączono z wieżami obronnymi lub budowano w formie baszt, dzięki czemu pełniły one funkcję zarówno strażnicy, jak i elementu militarnego systemu obrony.

Dom bramny w zespole zamkowym

We współczesnym układzie zespołu zamkowego w Międzyrzeczu dom bramny stanowi ważny element krajobrazowy i historyczny. To przez jego przejazd prowadzi główny wjazd na teren zamku, a także do budynku dawnego starostwa. Położony nad rzeką Paklicą i otoczony zielenią, tworzy malownicze wejście do jednego z najcenniejszych zabytków regionu - Zamku w Międzyrzeczu.

Znaczenie i współczesna rola

Dziś dom bramny w Międzyrzeczu nie pełni już funkcji obronnych, ale pozostał ważnym świadectwem dawnych tradycji budownictwa warownego. Stanowi element edukacyjny w ramach ekspozycji muzealnej, przybliżając odwiedzającym historię średniowiecznych systemów obronnych. To także cenna część krajobrazu kulturowego miasta, harmonijnie łącząca architekturę, historię i otaczającą przyrodę.