Park Zamkowy w Międzyrzeczu
I-8/53 z 30.10.1963, 582 z 20.06.1963 i 256 z 4.06.1979
Park zamkowy w Międzyrzeczu to wyjątkowe założenie krajobrazowe położone po południowej stronie rzeki Obry, w zachodniej części miasta. Teren o powierzchni około 5,8 hektara otacza wzgórze z ruinami średniowiecznego zamku oraz dawnym budynkiem starostwa, w którym dziś mieści się muzeum. Dominantę przestrzenną stanowi wzgórze zamkowe otoczone fosą zasilaną wodą z Obry. Do bramy prowadzi most, który łączy teren zamkowy z miastem, a wjazd wiedzie malowniczą ulicą Podzamcze nad rzeką Paklicą.
Historia i rozwój założenia
Początki Międzyrzecza związane są z grodziskiem z XI wieku, które pełniło funkcję warowni przygranicznej. W XIV wieku na jego miejscu wzniesiono murowany zamek obronny, wielokrotnie przebudowywany po zniszczeniach w 1474 i 1520 roku. Po zniszczeniu w czasie potopu szwedzkiego zamek odbudowano, a w jego sąsiedztwie powstał dwór z oficyną, pełniący funkcję siedziby starostwa. W XIX wieku teren wokół zamku przekształcono w park o charakterze krajobrazowym, który zachwycał kompozycją, roślinnością i wykorzystaniem naturalnych walorów terenu.
Układ przestrzenny i kompozycja parku
Park w Międzyrzeczu łączy w sobie elementy dawnego ogrodu barokowego i naturalnego krajobrazu. W południowo-wschodniej części, w pobliżu dawnej kasztelanii, znajdował się niegdyś ogród o geometrycznym układzie z rabatami i rzeźbami. W XIX wieku założenie powiększono o tereny położone wzdłuż brzegów Obry i Paklicy. Kompozycję parku podkreśla bogata rzeźba terenu oraz system wodny – stawy, fosa i kanały tworzą harmonijną całość z zielenią. Wzdłuż głównego traktu spacerowego biegnie okazała aleja platanów klonolistnych, będąca jednym z najcenniejszych elementów przyrodniczych parku.
Roślinność i walory przyrodnicze
Drzewostan parku tworzą głównie rodzime gatunki liściaste, takie jak lipa drobnolistna, dąb szypułkowy, klon pospolity, kasztanowiec biały, jesion wyniosły czy brzoza brodawkowata. Na terenach wilgotnych dominują olsze, wierzby i topole. W przeszłości park wzbogacały także gatunki ozdobne i egzotyczne, jak miłorząb japoński, jodła kalifornijska czy dąb szkarłatny, jednak wiele z nich nie przetrwało do naszych czasów. Współcześnie park zachował czytelny historyczny układ, a jego alejki i ścieżki tworzą przyjemne ciągi spacerowe wokół wzgórza zamkowego i fosy.
Park dziś – przyroda i historia w jednym miejscu
Dziś park zamkowy w Międzyrzeczu jest miejscem, gdzie natura spotyka się z historią. Otacza on ruiny zamku, malownicze wody Obry i Paklicy oraz fragmenty dawnego folwarku. Przy parku funkcjonuje Muzeum Ziemi Międzyrzeckiej w budynkach dawnej siedziby starostów międzyrzeckich. To idealne miejsce na spacer, wypoczynek i poznawanie przeszłości miasta. Szczególną atrakcją jest aleja platanów biegnąca dawnym wałem obronnym, z której roztacza się widok na zamek i fosę. Park wraz z zamkiem tworzy unikalny zespół krajobrazowo-historyczny, będący jednym z najpiękniejszych miejsc w Międzyrzeczu.
