Woliński Park Narodowy

Woliński Park Narodowy – polski park narodowy w woj. zachodniopomorskim, w środkowo-zachodniej części wyspy Wolin, pomiędzy Zatoką Pomorską i Zalewem Szczecińskim. Powierzchnia parku wynosi 10 937 ha.

Środowisko abiotyczne
Dominującym krajobrazem jest pasmo wzniesień moreny czołowej graniczące z morzem i zalewem (Pasmo Wolińskie i Pagórki Lubińsko-Wapnickie). Najwyższe aktywne klify osiągają wysokość 95 m. Abrazja klifowego wybrzeża corocznie przesuwa linię brzegu o około 80 cm. Wzgórza morenowe, które zajmują około 75% powierzchni parku najwyższą wysokość – 115,9 m n.p.m., osiągają w kulminacji Grzywacza. Drugim, pod względem zajmowanego obszaru jest krajobraz delty Świny z kilkudziesięcioma bagnistymi wysepkami, które rozdzielone są licznymi kanałami cieśniny Świny. Na tym terenie proces jego formowania jest również stale aktywny – corocznie zmienia się konfiguracja dna, powstają nowe płycizny, wysepki. Trzecim typem krajobrazu jest pojezierze z polodowcowymi jeziorami, ozami i kemami (okolice Warnowa). Niewielką część Parku zajmuje rozległy obszar sandru (Wapnica-Karnocice).

We wschodniej części parku w pobliżu Warnowa i Wisełki, znajdują się polodowcowe jeziora: Warnowo Zachodnie, Warnowo Wschodnie, Jezioro Czajcze, Jezioro Domysłowskie, Zatorek i Wisełka. W obrębie wzniesień morenowych położone są jeziora sztuczne: Jezioro Turkusowe, Stara Kredownia (koło Wapnicy) i Gardno.

Flora i fauna
Na wyspie Wolin stwierdzono występowanie ponad 1300 gatunków roślin naczyniowych, w tym wielu gatunków chronionych i rzadkich. Wśród nich są rośliny plaży nadmorskiej: honkenia piaskowa, wydmuchrzyca piaskowa, rukwiel nadmorska i solanka kolczysta oraz gatunki siedlisk słonych w delcie Świny – halofity (ok. 30 gat.). Zbocza stromych klifów porastają gęste zarośla rokitnika zwyczajnego. Płytkie piaszczyste dno Morza Bałtyckiego zajmują makroglony: zielenice, brunatnice i krasnorosty, wśród których najliczniejszymi są morszczyn i zielenica Entetromoprpha intestinalis. Na terenie lądowym parku dominują wzniesienia morenowe pokryte lasami bukowo-sosnowo-dębowymi. Głównym gatunkiem w lasach jest jednak sosna, która zajmuje 68% lądowej powierzchni parku. Buk zajmuje 23% , dąb 7%, a inne gatunki pozostałą część. Wśród zespołów leśnych szczególnie dobrze zachowały się lasy bukowe, których struktura zbliżona jest do lasów naturalnych, z cennymi roślinami w runie jak perłówka jednokwiatowa, storczyki czy żywiec cebulkowy. Spośród innych leśnych zespołów roślinnych na uwagę zasługują występujące w okolicach Wisełki na glebach bielicowych wytworzonych z piasków luźnych nadmorski bór bażynowy. Inne cenne gatunki rzadkie i chronione to m.in. długosz królewski, mikołajek nadmorski, pajęcznica liliowata, wiciokrzew pomorski i zimoziół północny.

Fauna wyspy jest bardzo zróżnicowana i bogato reprezentowana przez gatunki rzadkie. Przez Wolin przebiega główny szlak przelotu ptaków wzdłuż wybrzeża Bałtyku. Na terenie parku stwierdzono występowanie ponad 230 gatunków ptaków, w tym lęgowych, jak na przykład: bielik zwyczajny, wodniczka, biegus zmienny, muchołówka mała. Park spełnia doniosłą rolę w ochronie siedlisk ptaków wodno-błotnych, które tutaj znajdują spokój oraz bazę pokarmową, szczególnie w okresie wiosennych i jesiennych wędrówek. Obszar delty Świny został zaliczony do ostoi ptaków o znaczeniu europejskim. Aktualnie m.in. prowadzona jest reintrodukcja puchacza. Z bogatego świata owadów zachowały się m.in. stanowiska chrząszczy – jelonka rogacza oraz kozioroga dębosza. Na terenie parku oznaczono 3 nowe dla nauki gatunki: chrząszcza Teredus opacus i 2 gatunki skoczogonków (Collembola). Wody Zatoki Pomorskiej to biotop wielu gatunków zwłaszcza ryb oraz rzadszych ssaków morskich – foki szarej i morświna.

Formy ochrony przyrody
Do pełniejszej ochrony zasobów flory stworzono na terenie parku 7 obszarów ochrony ścisłej, w tym 6 leśnych:

• obszar ochrony ścisłej im. dr. Stefana Jarosza,
• obszar ochrony ścisłej im. prof. Mariana Raciborskiego,
• obszar ochrony ścisłej im. prof. Zygmunta Czubińskiego,
• obszar ochrony ścisłej im. dr. Bogdana Dyakowskiego,
• obszar ochrony ścisłej im. prof. Władysława Szafera,
• obszar ochrony ścisłej im. prof. Adama Wodziczki,
• obszar ochrony ścisłej Drożkowe Łąki.

W otulinie Parku, w pobliżu wsi Warnowo, znajduje się rezerwat przyrody Łuniewo.

Uzupełnienie ochrony przyrody obszaru WPN stanowią: specjalny obszar ochrony siedlisk „Ujście Odry i Zalew Szczeciński” oraz obszar specjalnej ochrony ptaków „Wolin i Uznam”.

Muzeum Przyrodnicze im. prof. dr. Adama Wodziczki
Muzeum Przyrodnicze Wolińskiego Parku Narodowego znajduje się w centrum Międzyzdrojów, na Wzgórzu Filaretów, w ogrodzie o powierzchni 1,46 ha. Do 1995 w zabytkowym białym pałacyku z przełomu XIX/XX w. (obecnie siedziba Dyrekcji Wolińskiego PN). Nowoczesne Centrum Edukacyjno-Muzealne z 5 salami wystawowymi o łącznej powierzchni 900 m². W ogrodowych wolierach żywe bieliki zwyczajne i puchacze. Mieści się tu największa w Polsce muzealna kolekcja samców batalionów w szacie godowej (130 sztuk).

Turystyka
Na terenie WPN znajduje się 5 czynnych punktów widokowych: Gosań, Kawcza, Zielonka, Piaskowa Góra, Grodzisko Lubin.

Źródło: wikipedia.pl