Pozostałości 17 Baterii Artylerii Stałej
Pozostałości 17 Baterii Artylerii Stałej na Białej Górze wybudwane po zakończeniu II wojny światowej. Polska Marynarka Wojenna rozpoczęła intensywne przygotowania do zabezpieczenia wybrzeża przed potencjalnym desantem. Jednym z kluczowych elementów tego planu była budowa baterii artylerii stałej, mających chronić przybrzeżne szlaki żeglugowe. W wyniku tych działań, na zachodnich zboczach Białej Góry, w obrębie Wolińskiego Parku Narodowego, powstała 17. Bateria Artylerii Stałej (BAS) – dziś jedna z najciekawszych militarnych pozostałości w regionie Międzyzdrojów.
Budowę kompleksu rozpoczęto w 1949 roku na terenie dawnej niemieckiej szkoły artylerii pokładowej Kriegsmarine. Już w 1951 roku obiekt został włączony do wojskowego systemu obrony wybrzeża, a jego pełne wykończenie trwało do 1960 roku. Bateria składała się z czterech stanowisk armat kal. 130 mm (w tym dwóch trzykondygnacyjnych), schronu dalmierza, dwóch wież kierowania ogniem oraz całego zaplecza technicznego i magazynowego.
17 BAS funkcjonowała aktywnie aż do 2003 roku. Po tym czasie większość obiektów przestała być użytkowana i popadła w częściową ruinę, choć niektóre zostały zabezpieczone i udostępnione w ograniczonym stopniu dla odwiedzających. Obecnie można wejść na dawne stanowiska ogniowe, zajrzeć do wnętrz przez kraty i poczuć atmosferę zimnowojennej fortyfikacji.
Z uwagi na lokalizację w granicach Wolińskiego Parku Narodowego, teren nie może być przekształcony w muzeum, co czyni z 17 BAS wyjątkowy zabytek dostępny wyłącznie w formie nieformalnej eksploracji. Dawna szkoła Kriegsmarine, znajdująca się około 200 metrów od baterii, została częściowo zaadaptowana przez instytucje naukowe.
Pozostałości 17 Baterii Artylerii Stałej to doskonały przykład powojennej architektury militarnej oraz unikalny ślad zimnowojennej historii polskiego wybrzeża.
