Pododcinek "Niezdara" - Schron nr 5
Schron bojowy nr 5 pododcinka "Niezdara" wchodzącego w skład Obszaru Warownego "Śląsk", to schron wybudowany w klasie odporności D. Jest to prawdopodobnie schron dowodzenia schronami nr znajdującymi się w tym sektorze umocnionym. Schron posiada kopułę obserwacyjną, co przy lokalizacji schronu na szczycie wzgórza daje doskonały przegląd sytuacji w różnych kierunkach. W kopule bojowej zachowała się podstawa obrotowej lawety pod ckm, natomiast podłoga w kopule obserwacyjnej została niemal całkowicie zniszczona wybuchem wewnątrz schronu.
Stan tego schronu jest zły, gdyż prawdopodobnie został wysadzony w celach badawczych przez Niemców lub też możliwe, że przez wojsko polskie lub radzieckie po zakończeniu wojny. Dodatkowo zwiedzanie schronu utrudniają ogromne sterty śmieci i gruzu znajdujące się w jego wnętrzu, jak i zasypujące same wejście do schronu. Będąc już wewnątrz należy zwrócić szczególną uwagę na niebezpiecznie wystające ze schronu pręty (efekt wysadzenia schronu).
Jak dotrzeć do schronu?
Jadąc drogą krajową nr 78 od strony Siewierza w kierunku Tarnowskich Gór dojeżdżamy do miejscowości Tąpkowice. Gdy miniemy dwie stacje benzynowe (najpierw z prawej a później z lewej strony), po lewej stronie w polu zauważymy wystającą wieżyczkę kopuły pancernej. To schron nr 1 w Tąpkowicach. Jedziemy dalej ul. Zwycięstwa i po minięciu z prawej strony drogi prowadzącej do Ożarowic (ul. Jana Pawła II) przejeżdżamy jeszcze około 150 metrów i skręcamy w drogę asfaltową w lewo (w kierunku na Ossy). Następnie skręcamy w prawo i mijamy cmentarz.
Jedziemy tą drogą równolegle do głównej drogi (nr 78) i po przejechaniu około 200 metrów za domem w odległości ok. 50 metrów od drogi mijamy schron nr 4 (widoczne nad ziemią są jedynie dwie kopuły pancerne). Od tego miejsca (ok. 200 metrów) kierujemy się wzdłuż ogrodzenia z lewej strony pod górę, na szczycie wzniesienia odnajdziemy schron nr 5.
Schemat schronu
Fot. Schemat schronu bojowego (nr 5) pododcinka "Niezdara".
Schron został wybudowany latem 1939 roku. Wchodzi on w skład pozycji zwanej Pododcinkiem "Niezdara" lub Sektorem umocnionym "Tąpkowice", która jest częścią linii umocnień z II Wojny Światowej o nazwie Obszar Warowny "Śląsk".
W przededniu wybuchu wojny w sierpniu 1939 roku obiekt ten wyposażono w broń i obsadzono żołnierzami z 6 kompani specjalnej ckm mjr Ćwiąkalskiego, której faktyczny stan stanowił siłę batalionu. Ze względu na brak koszar na tym odcinku, żołnierze byli dowożeni na swoje stanowiska z koszar 11 pułku piechoty w Tarnowskich Górach.
W 1939 roku schron ten nie wziął udziału w walkach, natomiast w 1944 roku Niemcy włączyli go do swojej pozycji obronnej "B-2 Stellung", której fragmenty widoczne są do dzisiaj w postaci rowów łącznikowych oraz betonowych stanowisk strzeleckich zwanych "kochbunkrami".
Kopuła obserwacyjna schronu nosi ślady ostrzału z karabinu maszynowego.
Źródło: M. Sindera, Odcinek od Przeczyc (...) do Wymysłowa [w:] Fortyfikacje Obszaru Warownego "Śląsk", Historia, przewodnik, s. 45-52
Fot. Widok schronu prawdopodobnie z 1939 r. (źródło: Denkschrift über die polnische Landbefestigung, Berlin 1941,s. 182).
