Gr. boj. "Brzeziny" - 6. Schron bojowy nr 47
A/777/2021
27/38
Schron bojowy nr 47 grupy bojowej "Brzeziny" to wyjątkowy przykład polskiej myśli fortyfikacyjnej z okresu międzywojennego. Położony w Brzezinach (woj. śląskie), został wybudowany w 1936 roku jako część systemu obronnego OWŚ i wyróżnia się rzadko spotykaną konstrukcją dwukondygnacyjną oraz nietypową klasą odporności.
Uzbrojenie i możliwości bojowe
Obiekt był uzbrojony w armatę przeciwpancerną wz. 36 kalibru 37 mm (Bofors), której ogień flankował teren aż do kopalni „Andaluzja”. Dodatkowe uzbrojenie stanowiły dwa ciężkie karabiny maszynowe wz. 30 – jeden umieszczony w kopule pancernej (ZO 1936 N84), drugi za pancerzem pionowym. Strzelnica ręcznego karabinu maszynowego znajdowała się przy wejściu i mogła pełnić funkcję obrony bliskiej oraz wyjścia ewakuacyjnego.
Ciekawostki techniczne i nietypowe rozwiązania
Schron posiadał nietypowo szerokie wejście zamykane pancernymi drzwiami dwuskrzydłowymi oraz masywne ściany tylne i boczne o grubości aż 150 cm. Podczas budowy obiekt został zaadaptowany – szyb windy amunicyjnej wykorzystano jako zejście na dolną kondygnację. W tej części znajdowały się m.in. izba dowodzenia, maszynownia i pomieszczenia załogi. W trakcie budowy doszło też do nieprawidłowego osadzenia uchwytów prycz żołnierskich – błąd naprawiono, kując beton na głębokość 10 cm, co pozostawiło widoczną do dziś niszę w ścianie.
Na górnej kondygnacji umieszczono izby bojowe i skład amunicji. Charakterystycznym elementem jest zielonkawa wylewka przypominająca PCV, rzadko spotykana w tego typu obiektach.
Dane techniczne
Data budowy: 1936 r.
- Typ wytrzymałości na ostrzał: E
- - pojedyncze trafienie pociskiem kalibru 305 mm
- - wielokrotne trafienie pociskiem kalibru 220 mm
Grubość ścian i stropu:
- strop: 150 cm
- ściana czołowa: do 200 cm
- ściany boczne: 150 cm
- ściana tylna: 150 cm
Załoga: ok 18 żołnierzy
Wyposażenie:
- instalacja filtrowentylacyjna
- instalacja chłodzenia ckm
- łączność telefoniczna
- agregat prądotwórczy z silnikiem Diesla
- prycze dla załogi
- forteczny piecyk
Uzbrojenie:
- 1 x 37 mm armata ppanc wz. 36 Bofors
- 2 x 7,92 mm ckm wz. 30 Browning
- 1 x 7,92 mm rkm wz. 28 Browning
- indywidualna broń piechoty typu: karabinki 7,92 mm kbk Mauser i granaty ręczne
Schemat schronu
Rys. Schemat schronu bojowego nr 47 grupy bojowej "Brzeziny".
Źródło: fortyfikacja.pl
Schron został wyremontowany przez Stowarzyszenie na Rzecz Zabytków Fortyfikacji Pro Fortalicium i jest obecnie udostępniony do zwiedzania (wymagana rezerwacja). Zachowały się oryginalne pancerze strzelnic oraz wiele drobnych detali. Niestety, relikty przedwojennego malowania zostały utracone podczas prac remontowych. Obiekt figuruje w rejestrze zabytków (nr rej. A/777/2021), choć błędnie opisany jako schron nr 50.
W celu zwiedzania schronu należy wcześniej skontaktować się z:
- Roman Kiera - tel. 508 599 183
