Gr. boj. "Brzeziny" - 3. Schron pozorno-bojowy

Schron pozorno-bojowy grupy bojowej "Brzeziny" powstał w 1938 roku w ramach polskich przygotowań obronnych przed wybuchem II wojny światowej, kiedy tworzono fortyfikacje Obszaru Warownego "Śląsk". Jego zadaniem było zmylenie wroga i ochrona kluczowych punktów infrastruktury poprzez udawanie silnie uzbrojonego obiektu bojowego.

Historia i przeznaczenie schronu

Obiekt został zbudowany w klasie odporności „B” i pełnił funkcję pozornej fortyfikacji bojowej. Składał się z dwóch części: rzeczywistej izby bojowej oraz fałszywej, tylnej części z atrapą kopuły i drzwi. Takie rozwiązanie miało wprowadzać wroga w błąd, sugerując obecność większej siły ogniowej niż w rzeczywistości.

Załogę schronu stanowiło dwóch żołnierzy obsługujących ręczny karabin maszynowy, który był osadzony w jednej strzelnicy. Mimo skromnych rozmiarów – zaledwie 3 metry kwadratowe powierzchni użytkowej – obiekt mógł pełnić skuteczną funkcję obronną i dezinformacyjną.

Konstrukcja i elementy wyposażenia

Do dziś w schronie zachowało się dolne skrzydło drzwi wejściowych oraz fragmenty dwudzielnego zamknięcia strzelnicy. Niestety, elementy pancerne – jak zamknięcie strzelnicy broni maszynowej i oryginalne drzwi model 1938 – nie przetrwały próby czasu. Część pozorna uległa uszkodzeniu podczas budowy rurociągu i oddziela się od zasadniczej części bojowej.

Brak optycznej łączności, wentylacji oraz wyjścia ewakuacyjnego świadczy o ograniczonych możliwościach długotrwałego przebywania załogi wewnątrz. Mimo to, obiekt był dobrze wkomponowany w otoczenie, a jego wyjście prowadzi bezpośrednio do zachowanego fragmentu rowu dobiegowego.

Zapory przeciwpancerne i otoczenie

Od czoła schronu znajdowały się zapory przeciwpancerne wykonane z zagłębionych szyn kolejowych. Choć obecnie nie istnieją, ich resztki można dostrzec w terenie, m.in. przy ogrodzeniu dawnej KWK „Andaluzja”. Prace polowe z 2008 roku potwierdziły istnienie tych struktur, co dodaje wartości historycznej całemu kompleksowi.

Znaczenie historyczne i stan obecny

Mimo że schron pozorno-bojowy nie jest dziś szeroko znany, stanowi ważny ślad po przedwojennych polskich przygotowaniach obronnych. To obiekt, który łączy spryt inżynieryjny z realnym wpływem na strategię walki i dezinformację przeciwnika. Obecnie jego stan zachowania określany jest jako średni, lecz pozostałości konstrukcji nadal przyciągają pasjonatów historii wojskowości.

Schemat schronu

Rys. Schemat schronu pozorno-bojowego grupy bojowej "Brzeziny".

Źródło: fortyfikacja.pl