Kościół pw. św. Doroty w Przyrowie
Kościół pw. św. Doroty jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która należy do dekanatu Olsztyn położonego na terenie archidiecezji częstochowskiej.
Monumentalny, murowany kościół został wzniesiony na początku XX w. w stylu neogotyckim z cechami neoromańskimi. Wnętrze świątyni reprezentuje styl barokowy. Ołtarz główny ma charakter kolumnowy. Wewnątrz na uwagę zasługują rzeźby i obrazy również z okresu baroku.
Patronka parafii – św. Dorota z Cezarei żyła prawdopodobne pod koniec III w. Była córką rzymskiego senatora i otrzymała bardzo staranne wychowanie. Została skazana na śmierć przez Saprycjusza w czasach prześladowań chrześcijan, prawdopodobnie za panowania cesarza Dioklecjana (284–305). Św. Dorota była niegdyś bardzo popularna i powszechnie czczona w całej Europie. W Polsce miała swoje świątynie i ołtarze. Należy do 14 świętych wspomożycieli. Jej postać była ulubionym tematem malarzy. Dorota jest patronką m.in. młodych małżeństw, ogrodników, botaników i górników. W ikonografii jej atrybutami są: anioł, trzy jabłka i trzy róże lub kosz z owym rajskim prezentem, a także korona, krzyż, lilia, miecz, palma męczeństwa. Św. Dorota przedstawiana jest w stroju królewskim z koroną na głowie, czasami wśród chórów anielskich.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Początki przyrowskiej parafii sięgają początków XIV w. Była ona wówczas usytuowana we wsi Komorowo. Parafia została prawdopodobnie wydzielona z parafii w Lelowie. Liczba wiernych w parafii w Przyrowie stale wzrastała na skutek powstania coraz to nowych wsi na jej terytorium. Między innymi dlatego w 1974 r. wydzielona została z południowej części parafii nowa parafia w Sygontce.
W XV w. wieś Komorowo, w której znajdował się drewniany kościół parafialny pw. św. Doroty została włączona do miasta.
Pierwszy kościół parafialny był drewniany i stał na terenie wsi Komorów na lewym brzegu rzeki Wiercicy. Z chwilą powstania miasta w poł. XIV w. przeniesiono siedzibę parafii do drugiego kościoła pw. św. Doroty usytuowanego już na terenie miasta. W 1609 r. dobudowano do niego murowaną boczną kaplicę. Warto tu również wspomnieć, iż w 1606 r. zaczęto budować kościół murowany pw. św. Anny, a w 1634 r. klasztor – fundacji Piotra Tylickiego. Położenie klasztoru przy drodze do Częstochowy stanowiło punkt wypoczynku nie tylko dla podróżnych. Dzięki temu w Przyrowie powstały karczmy, kramy i odbywały się chętnie uczęszczane targi. Upadek znaczenia Przyrowa i ograniczenie rozwoju spowodowane było zmianą trasy głównej drogi z Krakowa do Wielkopolski oraz ogromnymi zniszczenia dokonanymi przez Szwedów w 1656 r. Większość zabudowy została spalona, pozostało tylko 55 domów i kościół pw. św. Doroty. Świątynia ta jednak nie dotrwała do naszych czasów, jako że w 1911 r. została ona rozebrana.
Obecny kościół parafialny wybudowany został staraniem ks. Edwarda Bendkowskiego w latach 1908–1911. Jego konsekracji dokonał biskup włocławski Stanisław Zdzitowiecki 29 października 1911 r.
Świątynia przeszła kilka remontów w XX w. W latach 1958–1964 przeprowadzono gruntowny remont staraniem ks. Wincentego Szymczyka. Ks. Czesław Kabała uzupełnił umeblowanie kościoła w nowe ławki i konfesjonały oraz założył boazerię w całym kościele. W oknach w prezbiterium wstawiono dwa nowe witraże (św. Dorotę – patronkę parafii oraz św. Jadwigę Królową – dla upamiętnienia jej kanonizacji w 1997 r.).
Dawny kościół usytuowany w Komorowie dotrwał do przełomu XV i XVI w. i wtedy został rozebrany. Na jego miejscu zbudowano nowy. Był on remontowany w latach 1852–1986 staraniem ks. Barnaby Antoniego Zygmuntowicza, który wzmocnił mury nowymi szkarpami. Również ks. Wincenty Szymczyk w latach 1958–1964 prowadził kolejne remonty. Aktualny proboszcz, ks. Czesław Kabała, założył 1600 nowych gontów od strony zachodniej i wymienił cztery pary podwójnych drzwi z futrynami. Podjął również budowę kaplicy mszalnej w Bolesławowie, którą poświęcił 5 kwietnia 1992 r. biskup Tadeusz Szwagrzyk.
Źródło: peuk.fiiz.pl
