Rynek w Przyrowie

Rynkowi w Przyrowie nadano imię Kazimierza Wielkiego z okazji 640 rocznicy wydania przywileju lokacyjnego dla tej miejscowości. Na rynku odsłonięto zespół płaskorzeźb, przedstawiających wydarzenia z dziejów Przyrowa i jego okolic.

Przyrów jest dużą wsią gminną, leżącą 35 km na wschód od Częstochowy, na północy województwa śląskiego. Są to tereny Jury Krakowsko-Częstochowskiej. W średniowieczu okolice nad dolnym biegiem Wiercicy, która niedaleko stąd zasila Wartę, stanowiły trudną do przebycia połać bagien i podmokłych lasów. Pierwszą osadą, która dała później początek Przyrowowi, była wieś Komorów, powstała prawdopodobnie już w XIII wieku. 15 marca 1369 roku, na rynku w Olsztynie koło Częstochowy, król Kazimierz Wielki obdarował Komorów przywilejem lokacyjnym. Zasadźcą był Jakub Rachcicki z Nagłowic, który uiścił za to królowi opłatę 20 grzywien. Miasto ukształtowało się jednak nieco na północ od Komorowa, na prawym brzegu Wiercicy. W jego organizacji stosowano się do zasad prawa średzkiego, które było odmianą prawa magdeburskiego. Do dnia dzisiejszego zachował się średniowieczny układ urbanistyczny Przyrowa, z centralnie położonym, prostokątnym rynkiem (obecnie nosi on nazwę placu Kazimierza Wielkiego) oraz wybiegającymi z jego narożników ulicami. Przez stulecia największym atutem Przyrowa było położenie na ważnym szlaku handlowym, łączącym stołeczny Kraków z największymi ośrodkami Wielkopolski. Dlatego główne ulice w mieście, przecinające rynek, stanowiły fragment tego traktu. Niestety, zniszczenia z czasów potopu szwedzkiego doprowadziły do trwałego upadku Przyrowa. Wreszcie, w 1869 roku, w ramach represji popowstaniowych, rosyjski car odebrał mu prawa miejskie. Przyrów posiada niską zabudowę. Na placu rynkowym stoi studnia i obelisk upamiętniający miejscowe ofiary II wojny światowej, ale największą atrakcją jest przedstawiona na płaskorzeźbach historia miejscowości. Na północny zachód od rynku wznosi się kościół parafialny, z początku XX stulecia. Bardzo interesujący zabytek znajdziemy w Komorowie, przy drodze z Przyrowa do Janowa. To zabytkowy kościół św. Mikołaja.

Źródło: peuk.fiiz.pl / slaskie.travel