Kościół ewangelicko-augsburski pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła w Rybniku
A/119/04 z 13.08.2004
Kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła jest świątynią parafialną Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, należącą do diecezji katowickiej. Jest trzecim ewangelickim obiektem sakralnym na terenie Rybnika, poprzednie dwa uległy bowiem spaleniu. Parafia została erygowana po jego wzniesieniu w 1853 r.
Strop kościoła jest drewniany, okna półkoliste, ołtarz ambonowy, empory wsparte na czworobokowych filarach. Klasycystyczny wystrój pochodzi jeszcze z czasów budowy kościoła. W ołtarzu obecnie znajduje się kopia obrazu Bernarda Plockhorsta „Chrystus i syn marnotrawny”, wykonana w II poł. XIX w. Neoromańska wieża został dobudowana do budynku kościoła w 1875 r.
W związku ze swym przeznaczeniem rybnicki kościół zwany był „Kościołem Inwalidów” lub – w związku z osobą fundatora – kościołem Fryderyka Wilhelma.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Początki ewangelicyzmu na ziemi rybnickiej sięgają czasów reformacji. Po początkowym rozkwicie nastała jednak kontrreformacja, i w 1629 r. ostatni ewangelicki duchowny, ks. Kissovius został zmuszony do opuszczenia Rybnika. Legalna działalność Kościoła stała się możliwa dopiero po 1742 r., gdy Śląsk przeszedł we władanie pruskie. Liczba ewangelików w Rybniku i okolicach zaczęła znowu wzrastać w II poł. XVIII w.
Król pruski Fryderyk Wielki zobowiązał swego następcę Fryderyka Wilhelma do otoczenia opieką licznych inwalidów wojennych, którzy zostali ranni podczas wojen śląskich. Na mocy decyzji Fryderyka Wilhelma rybnicki zamek (w którym obecnie mieści się Sąd Rejonowy) został przeznaczony na dom dla inwalidów wojennych i ich rodzin. Autorem przebudowy obiektu był Franz Ilgner. W zespole gospodarczym rybnickiego zamku znajdowała się nieczynna drewniana sieciarnia, wcześniej wykorzystywana do przechowywania i suszenia sieci rybackich.
Obiekt ten został przez Ilgnera w 1791 r. przebudowany i przeznaczony na potrzeby rybnickich ewangelików, którzy już wcześniej, od 1788 r. zaczęli odprawiać w Rybniku nabożeństwa. Pierwszą grupę zborowników tworzyli nieliczni ewangeliccy mieszkańcy miasta i okolic, urzędnicy, a przede wszystkim inwalidzi wojenni i ich rodziny. W 1796 r. ów pierwszy, drewniany kościół uległ spaleniu. Szybko jednak został odbudowany i odnowiony. Z niewielkimi przeróbkami służył następnie rybnickim ewangelikom aż do 1853 r. Jednak w tymże roku drugi pożar spowodował takie zniszczenia, że już nie było możliwości odbudowy i postanowiono wybudować w jego miejsce nowy kościół. Wówczas powstała istniejąca do dziś murowana, otynkowana świątynia.
W związku ze swym przeznaczeniem rybnicki kościół zwany był „Kościołem Inwalidów” lub – w związku z osobą fundatora – kościołem Fryderyka Wilhelma. Początkowo rybniccy ewangelicy administracyjnie związani byli z parafią w Żorach. Usamodzielnienie parafii nastąpiło po wybudowaniu nowego kościoła, czyli w 1853 r. Podczas ostatniej wojny, w styczniu 1945 r. na rozkaz komendy wojskowej ks. Christian Schwencker – ostatni przedwojenny duchowny, musiał opuścić Rybnik. Wkrótce po zakończeniu działań wojennych opiekę nad parafią przejął ks. radca Edward Romański, później długoletni radca Konsystorza, a także autor poezji ewangelickiej. Służył on w Rybniku przez prawie 40 lat.
Źródło: peuk.fiiz.pl
