Cmentarz żydowski w Sosnowcu (ul. Stalowa)
Do dziś na dość sporej powierzchni kirkutu przetrwało około dwudziestu nagrobków lub ich fragmentów, z czego tylko kilka zachowało się w stanie umożliwiającym odczytanie epitafiów. Zidentyfikowane pomniki pochodzą z okresu Holocaustu. Część z nich ma zapewne charakter symboliczny – do takich należy nagrobek Racheli Gross, zmarłej w 1943 roku w Oświęcimiu.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Cmentarz żydowski w Sosnowcu-Milowicach zlokalizowany jest przy ul. Stalowej, pomiędzy ogródkami działkowymi i granicą z Czeladzią. Geneza powstania tej nekropolii i jej historia – wobec zniszczenia archiwów przedwojennej Gminy Żydowskiej w Sosnowcu – do dziś toną w mrokach dziejów. Wojciech Jaworski w swym opracowaniu zatytułowanym: „Żydowskie gminy wyznaniowe w Zagłębiu Dąbrowskim” („Biuletyn ŻIH”, nr 1–2/145/461 z 1988 r.), podaje, że w związku z zapełnieniem cmentarza przy ul. Gospodarczej, sosnowiecka gmina żydowska pod koniec lat dwudziestych XX wieku rozpoczęła starania o założenie nowego miejsca pochówku na gruntach Towarzystwa Kopalń i Zakładów Hutniczych w dzielnicy Milowice. Plany te nie zostały jednak wtedy zrealizowane.
Nekropolia nie jest też zaznaczona na wydanej w 1933 roku mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego. Prawdopodobnie cmentarz powstał krótko przed wybuchem drugiej wojny światowej i pełnił funkcje grzebalne do czasu likwidacji getta w Sosnowcu. Tezę tą potwierdza zapis, jaki poczynił Natan Eliasz Szternfinkiel w wydanej w 1946 roku książce „Zagłada Żydów Sosnowca”. N. Szternfinkiel – opisując życie Żydów sosnowieckich w ostatnich latach przed wybuchem drugiej wojny światowej – wzmiankuje bowiem również „cmentarz na Piaskach”. Z kolei na stronie internetowej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego znajduje się wzmianka o pochówku na cmentarzu żydowskim w Milowicach trzynastu Żydów, rozstrzelanych przez nazistów w dniu 4 września 1939 roku.
Źródło: peuk.fiiz.pl
