Fort Zachodni w Świnoujściu

Fort Zachodni w Świnoujściu to jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych obiektów Twierdzy Świnoujście. Powstał w latach 1856–1861 jako część pruskiego systemu obronnego, mającego chronić port przed atakiem od strony morza. Jego burzliwa historia, rozbudowa i późniejsze wykorzystanie sprawiają, że dziś stanowi cenny zabytek oraz popularną atrakcję turystyczną.

Historia i znaczenie militarne

Fort początkowo pełnił rolę niewielkiej reduty artyleryjskiej na planie kwadratu, otoczonej wałem ziemnym i fosą. Do 1863 roku dodano murowane skrzydła, które wzmocniły jego obronność. Po 1878 roku fort rozbudowano w kierunku baterii nadbrzeżnej z tarasem artyleryjskim i podziemnymi kazamatami.

Na przełomie XIX i XX wieku pojawiły się tu nowe rodzaje uzbrojenia – karabiny maszynowe i lekkie moździerze. Po I wojnie światowej fort został rozbrojony, lecz w okresie międzywojennym ponownie go uzbrojono w cztery działa kalibru 150 mm. W 1941 roku wzniesiono betonowy bunkier dowodzenia, a podczas II wojny światowej obiekt został dodatkowo wzmocniony.

Po 1945 roku fort zajęła sowiecka marynarka, instalując tu baterie nadbrzeżne. Dopiero w 1962 roku został przekazany miastu, a dziś pełni funkcję muzealną.

Fot. Fort Zachodni w Świnoujściu na fotografii z 1944 roku.

Architektura i elementy obronne

Fort składa się z wielu zachowanych do dziś elementów dawnej infrastruktury militarnej:

• Brama obronna z otworami strzelniczymi, do której prowadziła grobla.
• Kwadratowa reduta – najstarsza część fortu, obecnie pełniąca rolę muzeum historii twierdzy.
• Podziemne korytarze z dawnymi komorami amunicyjnymi i magazynami.
• Remizy artyleryjskie z XIX wieku, umiejscowione w wałach ziemnych.
• Betonowy schron dowodzenia z okresu II wojny światowej, wyposażony w stanowisko dalmierza.
• Galeria artyleryjska z działobitniami, z których część zachowała się w oryginalnym stanie.

W latach 1939–1945 obiekt nosił nazwę Fort Henningsen, na cześć niemieckiego oficera poległego podczas ataku na Westerplatte. Na bramie fortu znajdowała się wówczas tablica pamiątkowa.

Rys. Schemat Fortu Zachodniego w Świnoujściu.

Fort Zachodni jako atrakcja turystyczna

Obecnie Fort Zachodni to nie tylko świadectwo historii militarnej, ale także interesujące miejsce dla turystów. W murach fortu działa muzeum, w którym można zobaczyć ekspozycje związane z dziejami Świnoujścia, fortyfikacji pruskich i wojskowości. Odwiedzający mogą spacerować po podziemnych korytarzach, oglądać zachowane stanowiska artyleryjskie oraz podziwiać oryginalne elementy dawnych fortyfikacji.

Fort Zachodni w Świnoujściu to doskonałe miejsce zarówno dla pasjonatów historii militarnej, jak i dla turystów poszukujących ciekawych atrakcji. Obiekt oferuje unikalną możliwość zetknięcia się z autentyczną architekturą obronną XIX i XX wieku oraz poznania burzliwych dziejów miasta.

Pieczątka pamiątkowa

W kasie Fortu Zachodniego można uzyskać pieczątki pamiątkowe potwierdzające zwiedzanie tej atrakcji turystycznej: 

 Fot. Pieczątki pamiątkowe z Fortu Zachodniego w Świnoujściu.

Żółwie w Forcie Zachodnim

Na terenie Fortu Zachodniego można nie tylko podziwiać zabytkową architekturę militarną, ale także spotkać ciekawych mieszkańców przyrody. Przy odrobinie szczęścia, spacerując wzdłuż fosy otaczającej obiekt, można zauważyć żółwia błotnego – rzadki gatunek, który znajduje tu dogodne warunki do życia. Spotkanie z tym chronionym zwierzęciem stanowi wyjątkową atrakcję i dodatkowy walor przyrodniczy wizyty w forcie.

Fot. Żółw błotny przy fosie Fortu Zachodniego w Świnoujściu.