Rynek w Toszku

Toszecki rynek został w 2009 r. zwycięzcą Konkursu na Najlepszą Przestrzeń Publiczną województwa śląskiego. Konkurs ten, corocznie organizowany pod patronatem Marszałka Województwa Śląskiego, jest jednym z najważniejszych narzędzi promocji śląskiej architektury. Jury składające się z architektów i urbanistów zdecydowało, iż zrewitalizowany rynek w Toszku stanowi najlepiej zorganizowaną przestrzeń publiczną, dystansując tym samym rynek w Bielsku-Białej, plac w Sosnowcu i targowisko w Raciborzu. Uzasadniając swoją ocenę, jury podkreślało prostotę projektu i jego funkcjonalność, pochwaliło za nawiązanie i utrzymanie funkcji historycznej rynku jako placu, gdzie toczyły się najważniejsze sprawy miasta, doceniło zachowanie traktu komunikacyjnego łączącego ulicę Bolesława Chrobrego z kościołem oraz utrzymanie i znaczącą poprawę ruchu drogowego do wzgórza zamkowego i wokół rynku.

Rynek w Toszku wraz z całym układem urbanistycznym przylegających ulic jako pozostałość średniowiecznej struktury urbanistycznej jest objęty ochroną konserwatorską. Prowadzi tędy jedyna droga na zamek, a teren placu ma duże różnice wysokości. Dookoła rynku istnieje zwarta zabudowa, pochodząca z poł. i końca XIX w., a także z różnych okresów I poł. XX w. W części centralnej rynku znajduje się figura św. Jana Nepomucena stojąca na kamiennym cokole.

Podział funkcjonalny rynku określają dwa ciągi piesze przecinające jego płytę w kierunku wschód-zachód oraz północ-południe. Zaprojektowany główny podział funkcjonalny rynku polega na wydzieleniu dwóch stref: rekreacyjnej i publiczno-handlowej. Strefa rekreacyjna rozwiązana jest w przeważającej części jednopłaszczyznowo, poza wydzielonym obszarem w otoczeniu figury św. Jana Nepomucena oraz w otoczeniu fontanny. Część zachodnia zaprojektowana jest przede wszystkim jako teren rekreacyjny z wydzieloną zielenią wysoką i niską. Zaprojektowana zieleń wysoka tworzy układ otaczający plac wraz z ławeczkami usytuowanymi centralnie w układzie wysepek, zaprojektowana zieleń niska ulokowana jest w narożach rynku.

Zaprojektowana część wschodnia o charakterze publiczno-handlowym rozwiązana jest w całości jednopłaszczyznowo o naturalnym spadku terenu, poza parkingami znajdującymi się wzdłuż pierzei północnej i południowej. Rynek otoczony jest ciągami pieszymi wraz z istniejącymi pasami jednokierunkowego ruchu kołowego, dostosowanymi do przejazdu autobusów obsługujących wycieczki na zamek w Toszku.

Projekt rewitalizacji rynku został zrealizowany przez Gminę i Miasto Toszek z Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006.

Źródło: peuk.fiiz.pl