Kościół pw. św. Ludwika we Włodawie

Kościół pw. św. Ludwika we Włodawie to jeden z najpiękniejszych przykładów późnobarokowej architektury sakralnej na Lubelszczyźnie. Świątynia została wzniesiona w latach 1739–1752 z fundacji hetmana wielkiego litewskiego Ludwika Konstantego Pocieja, jako wyraz wdzięczności za ocalenie życia podczas zamachu w drodze do Warszawy.

Projekt kościoła opracował znany architekt Paweł Antoni Fontana, autor wielu barokowych świątyń regionu, m.in. w Chełmie i Lubartowie. Budową kierował Tomasz Rezler, nadając świątyni harmonijną i reprezentacyjną formę.

Architektura 

Kościół św. Ludwika wyróżnia się unikalną, ośmioboczną bryłą, wpisaną w rzut elipsy. Od frontu korpus flankują dwie czworoboczne wieże, zwieńczone eleganckimi, barokowymi hełmami z kopułkami. Po stronie wschodniej znajduje się prostokątne prezbiterium, które zamyka całość kompozycji.

Elewacja świątyni zachwyca bogatym detalem architektonicznym – pilastrami, przełamującymi się belkowaniami, a także zdobnymi obramieniami okien i nisz. Szczególnie efektowna jest fasada zachodnia, która z daleka przyciąga wzrok swoją plastycznością i symetrią.

Wnętrze kościoła przykrywa łamany dach kopulasty z ażurową latarnią wspartą na kolumnach. Nawa otwiera się arkadami na prezbiterium, chór muzyczny i ramiona transeptu, a także cztery kaplice rozmieszczone diagonalnie, co nadaje przestrzeni wrażenie lekkości i ruchu.

Wyposażenie wnętrza

Całe wnętrze kościoła pw. św. Ludwika pokryte jest bogatą polichromią późnobarokową, wykonaną w latach 1780–1786, prawdopodobnie przez Gabriela Sławińskiego i Antoniego Dobrzeniewskiego. Malowidła te nadają wnętrzu wyjątkowego blasku i duchowej głębi, przedstawiając sceny biblijne i symboliczne motywy religijne.

Wyposażenie świątyni utrzymane jest w jednolitym stylu rokokowym, pochodzącym z lat 1781–1786. Szczególną uwagę przyciągają rzeźby i elementy snycerskie autorstwa dwóch wybitnych artystów:

• Macieja Polejowskiego, któremu przypisuje się figury czterech doktorów Kościoła,

• Michała Filewicza, autora ołtarza głównego, chrzcielnicy i rzeźby Chrystusa Ukrzyżowanego.

Dzięki mistrzowskiej snycerce, pełnej lekkości i finezji, wnętrze kościoła stanowi prawdziwe dzieło sztuki rokokowej, w którym każdy detal został zaplanowany z dbałością o harmonię i estetykę.

Znaczenie i dziedzictwo

Kościół pw. św. Ludwika we Włodawie to nie tylko ważny zabytek architektury sakralnej, ale także istotny element lokalnego dziedzictwa kulturowego. Świątynia stanowi część wielokulturowego krajobrazu Włodawy, w którym obok siebie istnieją ślady trzech religii – katolicyzmu, prawosławia i judaizmu.

Obiekt, należący do grupy najcenniejszych barokowych świątyń ziemi lubelskiej, stanowi dziś ważny punkt na szlaku turystyki historycznej i religijnej regionu. Regularnie odbywają się tu msze święte, koncerty muzyki sakralnej oraz wydarzenia kulturalne promujące dziedzictwo Lubelszczyzny.