Willa "Ornak" w Zakopanem
A-420 z 31.01.1974
Willa "Ornak" w Zakopanem została wybudowana w 1902 roku w stylu zakopiańskim, przy ulicy Grunwaldzkiej, w głębi działki, otoczona ogrodem. Willa Ornak była siedzibą rodu Sokołowskich, znakomitych taterników i wybitnych naukowców w wielu dziedzinach. Nestor rodu - Stanisław Sokołowski - jako pierwszy przedstawił naukowe podwaliny koncepcji utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. W 1965 roku stworzono w Dolinie Białego rezerwat jego imienia.
W willi zachowany został wystrój i wyposażenie w stylu zakopiańskim, dzięki czemu jest ona prawdziwym wehikułem czasu, który dzięki formie pensjonatu muzealnego, pozwała gościom przenieść się do początku XX w. Ciekawostką jest, że gdyby nie skarb, odnaleziony podczas remontu willi, budynek ten zostałby utracony przez spadkobierców rodu.
Źródło: Tablica informacyjna przy obiekcie.
Willa „Ornak” w Zakopanem została wzniesiona w latach 1900-1902 przez zakopiańskich cieśli Wirmańskich. Jej fundatorem był profesor Stanisław Sokołowski, leśnik, działacz ochrony przyrody, twórca jednej z koncepcji utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Projektant willi nie jest znany, ale mógł nim być jeden ze współpracowników Stanisława Witkiewicza, Kazimierz Kreczmer, twórca m.in. projektu willi „Jutrzenka” przy ulicy Grunwaldzkiej (1900). Pomysłodawcą koncepcji architektonicznej miał być sam Stanisław Sokołowski, który od najwcześniejszej młodości przyjeżdżał do Zakopanego i tu, w 1893 roku, ożenił się z góralką, Agnieszką Walczak, z którą miał sześcioro dzieci - jedną córkę Zofię i pięciu synów: Mariana (wybitnego botanika), Adama (lekarza, profesora Państwowego Instytutu Reumatologicznego w Krakowie), Stanisława juniora (wybitnego geologa tatrzańskiego, odkrywcę wód termalnych na Podhalu), Witolda i Jana Seweryna (malarza, profesora warszawskiej ASP, będącego m.in. twórcą dekoracji malarskiej w schronisku w Dolinie Chochołowskiej). Willa nadal pozostaje w rękach spadkobierców rodziny Sokołowskich. W latach 1991-1992 przeprowadzono remont kompleksowy - wzmocniono i ustabilizowano fundamenty jednocześnie z podpiwniczeniem. Następny etap remontu konserwatorskiego przypadł na lata 2001-2003, kiedy to wymieniono gonty na wszystkich połaciach dachowych, wprowadzając przy okazji dopasowane stylistycznie do całości, „wyględy”, doświetlające poddasze mieszkalne właścicieli. Rekonstruowano elementy dekoracyjnej snycerki zewnętrznej, a także wszelkie drobne detale, jak klamki, szyldziki, przełączniki z epoki. W 1992 roku otwarto tu Pensjonat Muzealny „Ornak”.
Źródło: zabytek.pl
