Obelisk majora Wrzoska w Złotym Potoku

Symboliczna mogiła majora Wrzoska na wzgórzu pod Złotym Potokiem, która znajduje się około 1,5 km na południe od centrum Złotego Potoku, na szczycie wzniesienia, nieopodal Stawu "Sen Nocy Letniej". Obelisk majora Jana Wrzoska to pomnik poświęcony bohaterowi, który poległ w tym miejscu 3 września 1939 roku podczas walk z niemieckim najeźdźcą. Monument wykonany z łupanego kamienia wapiennego przypomina o poświęceniu oficera Wojska Polskiego, olimpijczyka i patrioty.

Kim był major Jan Wrzosek?

Jan Wrzosek (ur. 1895) był zasłużonym oficerem piechoty Wojska Polskiego, uczestnikiem I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, a także olimpijczykiem z Berlina (1936). Uchodził za najlepszego strzelca II Rzeczypospolitej – zdobył m.in. srebrny medal mistrzostw świata we Lwowie w 1931 roku i czterokrotnie odznaczony został Krzyżem Walecznych oraz Orderem Virtuti Militari V klasy.

Na początku II wojny światowej dowodził III batalionem 74 Pułku Piechoty 7 Dywizji Piechoty, który brał udział w obronie linii Liswarty i bitwie pod Janowem. Major Wrzosek zginął, prowadząc ogień z karabinu przeciwpancernego UR do niemieckich czołgów nacierających od strony Żarek.

Pomnik pamięci bohatera

Pomnik-obelisk, odsłonięty w 1989 roku, w 50. rocznicę wybuchu wojny, upamiętnia miejsce jego śmierci. Na jego froncie znajduje się inskrypcja:

„Ś†P / MJR / JAN WRZOSEK / 21 II 1895 – 3 IX 1939 / OBROŃCA NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI / KAWALER NAJWYŻSZYCH ODZNACZEŃ BOJOWYCH / OLIMPIJCZYK Z BERLINA / POLEGŁ WALCZĄC Z HITLEROWCAMI / CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI / SPOŁECZEŃSTWO GMINY JANÓW 1989”

Przed 1989 rokiem w tym miejscu znajdowała się skromna mogiła z brzozowym krzyżem i tablicą, informującą, że to tutaj major powstrzymał niemiecką kolumnę zmotoryzowaną.

Bohater i legenda lokalna

W rejonie Złotego Potoku major Wrzosek zyskał przydomek „Hubala Złotopotockiego”. Miejscowa tradycja przekazuje także alternatywną wersję jego losów – według niektórych świadków, miał on przeżyć kampanię wrześniową, zostać ranny pod Kusiętami, dostać się do niewoli niemieckiej, a następnie zbiec i trafić do Wielkiej Brytanii. Potwierdzeniem tej wersji ma być m.in. list rodzinny z listopada 1939 roku oraz relacja majora, który widział Wrzoska po 3 września.

Miejsce godne odwiedzenia

Obelisk majora Wrzoska to nie tylko pomnik wojenny, ale również ważne miejsce pamięci narodowej. Położony na leśnym wzgórzu, otoczony ciszą i zielenią Jury Krakowsko-Częstochowskiej, skłania do zadumy i refleksji nad poświęceniem polskich żołnierzy w walce o niepodległość. Jest to punkt obowiązkowy na mapie historycznych miejsc Złotego Potoku, szczególnie dla pasjonatów historii i turystyki militarnej.