Pomnik Friedricha Ludwiga Jahna w Białej

Pomnik Friedricha Ludwiga Jahna w Białej to wyjątkowy zabytek, który upamiętnia postać niemieckiego teoretyka gimnastyki, zwanego „Ojcem gimnastyki sportowej”. Monument powstał z inicjatywy Męskiego Towarzystwa Gimnastycznego w Białej, a jego odsłonięcie miało miejsce 27 czerwca 1914 roku. Autorem pomnika był kamieniarz Görlich, a całość ustawiono na niewielkim pagórku obłożonym kamieniami.

Centralnym elementem pomnika jest kamienny blok z brązowym reliefem przedstawiającym popiersie Jahna. Powyżej umieszczono symbol ruchu gimnastycznego – cztery litery „F” ułożone w kształcie krzyża, oznaczające świeży (frisch), pobożny (fromm), wesoły (froh) i wolny (frei). Pod popiersiem widnieje napis „Frdr. Lud. Jahn.”, a na tylnej ścianie pomnika upamiętniono wydarzenia wojen wyzwoleńczych z Napoleonem oraz rok odsłonięcia monumentu słowami: Zur Erinnerung / an eine grosse Zeit / 1813/14 1914.

Pomnik Friedricha Ludwiga Jahna w Białej jest obiektem unikatowym – to jedyny zachowany monument poświęcony tej postaci na pruskim Śląsku. Usytuowany w pobliżu bialskiego cmentarza żydowskiego, stanowi ważne świadectwo historii miasta oraz pamięci o tradycjach gimnastycznych. Zabytek został odrestaurowany przy wsparciu finansowym Republiki Federalnej Niemiec, co upamiętnia specjalna tablica znajdująca się pod reliefem.

Dziś pomnik nie tylko przypomina o osobie Jahna, ale także o wielowiekowych związkach Białej z kulturą i historią regionu. Jest chętnie odwiedzany przez turystów oraz pasjonatów dziejów Śląska, a także stanowi ważny punkt w mapie atrakcji turystycznych miasta.