Rampa żydowska Judenrampe w Brzezince
A-672/91 z 6.07.1991
Rampa żydowska Judenrampe w Brzezince (z niem. rampa żydowska) to rampa kolejowa wybudowana w 1944 roku przez Niemców, usytuowana w połowie drogi między obozami Auschwitz i Birkenau. Używana była do rozładunku wagonów, głównie towarowych, w których zwożeni byli więźniowie w większości narodowości żydowskiej, z całej okupowanej Europy. Na Judenrampie odbywała się selekcja przybyłych ofiar, które rozdzielano na dwie grupy - pierwsza wysyłana była do ciężkiej pracy, druga do natychmiastowej zagłady. Na niej dzielono rodziny, rabowano ich dobytek, a lekarze SS (m.in. Josef Mengele) wybierali ofiary swych eksperymentów medycznych.
Pierwszy obóz Auschwitz I posiadał własną rampę, mniejszą i bliższą, zwaną czasem Polakenrampe. Judenrampe służyła prawie wyłącznie potrzebom obozu zagłady Birkenau, do którego prowadziła z niej droga.
Obecnie na odrestaurowanej w 2004 r. rampie stoją dwa autentyczne wagony z lat wojennych. Ekspozycja obejmuje część torów i centralną część rampy, związaną z rozładunkiem transportów i selekcjami. Na torach ustawione zostały dwa oryginalne bydlęce wagony kolejowe, jakimi naziści transportowali ludzi do Auschwitz: wagon kolei francuskich SNCF, pochodzący z przełomu XIX i XX wieku, oraz wagon kolei niemieckich z 1917 roku.
Upamiętnione miejsce, choć obecnie już tylko w niewielkim stopniu zachowane w stanie oryginalnym, posiada ogromne znaczenie w pamięci narodów, jak i historii obozu. Od wiosny 1942 do połowy maja 1944 roku na "Judenrampe" naziści przywieźli transporty z ponad pół milionem Żydów z całej Europy, a także kilkudziesięcioma tysiącami Polaków, głównie więźniów politycznych, Romów i przedstawicieli innych narodów.
Źródło: wikipedia.pl / it.oswiecim.pl/
W 1944 roku, wobec zbliżających się planów wymordowania setek tysięcy Żydów węgierskich naziści wybudowali nową bocznicę i nową rampę na terenie samego obozu Birkenau. Jej koniec zbiegał się z wrotami do dwóch największych komór gazowych (tzw. krematorium II i III). Wówczas Judenrampe była używana w mniejszym zakresie.
Po wojnie opuszczona rampa zarosła krzakami i niszczała. W roku 2004, dzięki pomocy Fundacji Shoah z Paryża i we współpracy z gminą Brzezinka, rampa została odrestaurowana. Na torach postawiono dwa autentyczne wagony z lat wojny. Uroczyste otwarcie odnowionej rampy odbyło się w 60. rocznicę wyzwolenia obozu, 27 stycznia 2005 w obecności m.in. prezydenta Francji Jacques’a Chiraca.
Źródło: wikipedia.pl
