Schron artyleryjski K-Bg-S 11

Data powstania obiektu: 1937 r.

Schron artyleryjski K-Bg-S 11 to jeden z najpotężniejszych obiektów wchodzących w skład Twierdzy Hůrka, położonej w rejonie Králíków. Został zaprojektowany jako blok artyleryjski lewy, należący do IV klasy odporności, a jego budowę zrealizowano około 250 metrów za linią głównych schronów K-Bg-S 10 i K-Bg-S 13.

Znany również pod nazwą „Na zboczu” (cz. "Na svahu"), stanowił kluczowy element całego systemu obronnego – jego zadaniem było wspieranie ogniem artyleryjskim pozostałych obiektów fortecznych i osłanianie podejść do twierdzy od strony północno-wschodniej.

Budowa i konstrukcja

Budowa schronu K-Bg-S 11 rozpoczęła się we wrześniu 1937 roku. Betonowanie przeprowadzono w dwóch etapach – od 6 do 10 września oraz od 4 do 13 października 1937 roku. W trakcie tych prac zużyto aż 5350 m³ betonu, co czyni ten obiekt największym typem bunkra artyleryjskiego w całej Czechosłowacji.

Konstrukcja schronu składa się z trzech dużych hal, z których pierwsza pełniła funkcję stanowiska dowodzenia. Znajdowały się tu pomieszczenia dowódcy, centrala telefoniczna, biuro strzeleckie oraz radiostacja. Dwie pozostałe hale przeznaczone były na magazyny amunicji, które mieściły w sumie ponad 12 000 nabojów – oznaczonych jako magazyny M1, M2 i M3.

Do bunkra prowadził szyb z dwoma windami towarowymi i klatką schodową liczącą 285 stopni, łączącą poziomy obiektu z główną galerią Twierdzy Hůrka.

Uzbrojenie schronu

Główne uzbrojenie schronu artyleryjskiego K-Bg-S 11 miało stanowić bateria trzech haubic kalibru 10 cm vz. 38. Z powodu opóźnień w produkcji dział, w 1938 roku zostały one zastąpione działami górskimi kal. 7,5 cm vz. 15.

Dodatkowo schron wyposażono w:

cztery karabiny maszynowe vz. 26 – dwa w strzelnicach pod betonem i dwa w pancerzach piechoty na dachu,
cztery rynny granatowe, umożliwiające obronę bezpośrednią,
pancerne dzwony obserwacyjne i pancerne wejścia, zapewniające wysoką ochronę dla załogi.

Wyjście awaryjne z dolnego piętra zaprojektowano z dbałością o bezpieczeństwo – prowadziło ono przez system krat, ścian ochronnych i podwójnych drzwi pancernych, analogicznie do rozwiązań stosowanych w schronach piechoty Twierdzy Hůrka.

Wnętrze i załoga

Schron K-Bg-S 11 był nie tylko ogromny, ale także znakomicie zaprojektowany pod względem funkcjonalnym.
Na górnym piętrze znajdowały się stanowiska dział, wejścia do wież pancernych oraz górne stacje wind. Dolny poziom mieścił z kolei filtrownię, pomieszczenia dla załogi, stanowisko dowódcy, zaplecze techniczne oraz lochy amunicyjne.

Pod stanowiskami dział zaprojektowano hermetyczne komory na łuski, do których podczas walki zrzucano wystrzeloną amunicję. Tego typu rozwiązania zapewniały bezpieczeństwo obsługi dział i ułatwiały utrzymanie czystości oraz efektywności ognia.

Załoga bunkra liczyła 87 żołnierzy, co czyniło K-Bg-S 11 największym obiektem bojowym całej Twierdzy Hůrka.

Znaczenie strategiczne w systemie Twierdzy Hůrka

Schron artyleryjski K-Bg-S 11 pełnił rolę centralnego punktu artyleryjskiego fortecy. Jego zadaniem było wsparcie ogniowe dla bunkrów piechoty K-Bg-S 10 i K-Bg-S 13, a także osłona dolin i dróg prowadzących w kierunku granicy.

Dzięki rozbudowanej sieci podziemnych galerii, K-Bg-S 11 był połączony z innymi obiektami twierdzy. Od głównej galerii, zamkniętej kratą, odchodził korytarz o długości około 100 metrów prowadzący do schronu K-Bg-S 12, a dalej – do wieży obrotowej i w stronę bloków piechoty. Najdłuższe połączenie – do schronu K-Bg-S 10 – mierzyło aż 380 metrów, co czyniło ten odcinek jednym z najdłuższych w całym kompleksie.