Schron wejściowy K-Bg-S 12a
Schron wejściowy K-Bg-S 12a to imponujący obiekt wchodzący w skład Twierdzy Hůrka – jednego z najważniejszych elementów przedwojennej linii umocnień Czechosłowacji. Znajduje się on około 900 metrów za główną linią obrony, między schronami KS 10 a KS 13, w bezpośrednim sąsiedztwie drogi Králíky–Hanušovice. Jego lokalizacja została starannie dobrana – tak, by była niewidoczna i niedostępna dla bezpośredniego ostrzału przeciwnika. Dzięki temu schron mógł pełnić swoją kluczową rolę logistyczną, zapewniając bezpieczne zaopatrzenie całego kompleksu fortecznego.
Główne zadanie i znaczenie obiektu
Kabina wejściowa K–S 12a, zwana także „Przy stawie” (cz. "U rybníčku"), stanowiła serce systemu zaopatrzeniowego twierdzy. To przez nią do podziemi trafiały zapasy amunicji, paliwa, sprzętu technicznego oraz żywności dla załogi liczącej kilkuset żołnierzy. Obiekt służył również jako główne wejście dla żołnierzy – zarówno pieszych, jak i pojazdów dostawczych.
Wewnątrz znajdował się zadaszony wlot do głównej sali filtracyjnej oraz system otworów wentylacyjnych odprowadzających zużyte powietrze. Dzięki temu w rozległych podziemiach można było utrzymać odpowiednie warunki do pracy i przebywania.
Budowę schronu rozpoczęto w listopadzie 1937 roku i zakończono w maju 1938 roku. Do wzniesienia jego potężnych żelbetowych ścian wykorzystano aż 4730 m³ betonu, co czyni go jednym z najbardziej solidnych obiektów w całym kompleksie Hůrka.
Uzbrojenie i obsada
Schron wejściowy K-Bg-S 12a został zaprojektowany w IV klasie odporności, co oznaczało możliwość wytrzymania intensywnego ostrzału artyleryjskiego. Jego uzbrojenie było imponujące jak na obiekt pomocniczy. W skład wyposażenia bojowego wchodziły:
- armata przeciwpancerna kalibru 4 cm (47 mm) połączona z karabinem maszynowym vz. 37,
- cztery karabiny maszynowe vz. 26 rozmieszczone w strzelnicach i dwóch dzwonach pancernych na dachu.
Załogę schronu stanowiło 19 żołnierzy, odpowiedzialnych za obsługę broni, systemów technicznych oraz ochronę wejścia do twierdzy.
Konstrukcja i wnętrze schronu
Schron wejściowy posiadał dwa oddzielne wejścia – jedno przeznaczone dla ciężarówek, drugie dla pieszych. Każde z nich zabezpieczały potrójne stalowe drzwi. Korytarze zostały zaprojektowane z wygięciami, aby w razie przebicia drzwi nie było możliwości ostrzelania wnętrza.
Za trzecią bramą znajdował się punkt przeładunkowy, w którym ciężarówki mogły zrzucać ładunki na wózki wąskotorowe (kolej o rozstawie 600 mm). Dzięki temu zaopatrzenie można było szybko transportować do podziemnych części twierdzy – do magazynów, warsztatów i stanowisk bojowych.
Wnętrze schronu było doskonale zorganizowane. Znajdowały się tu:
- dwa pomieszczenia strzeleckie,
- hala przeładunkowa,
- pomieszczenie filtrów powietrza,
- trzy magazyny amunicji,
- kwatera załogi,
- dwa pomieszczenia radiostacji,
- stanowisko dowódcy budynku,
- toaleta i umywalnia,
- magazyn prowiantu i narzędzi,
- wejścia do obu dzwonów pancernych.
Układ pomieszczeń pokazuje, jak przemyślane były konstrukcje czechosłowackich inżynierów – zapewniały bezpieczeństwo, funkcjonalność i samowystarczalność w czasie oblężenia.
Schron wejściowy dziś
Dziś schron wejściowy K-Bg-S 12a jest częścią trasy turystycznej Twierdzy Hůrka i można go zwiedzać z przewodnikiem. Odtworzone pomieszczenia techniczne i żołnierskie pozwalają zobaczyć, jak funkcjonował obiekt w latach 30. XX wieku. Zachowane elementy pancerne, oryginalne drzwi i konstrukcje wewnętrzne robią ogromne wrażenie na odwiedzających.
Zwiedzanie schronu to podróż w czasie – do epoki, w której Czechosłowacja przygotowywała się na obronę swoich granic przed zbliżającym się konfliktem. To również doskonała lekcja historii techniki wojskowej i przykład kunsztu inżynieryjnego tamtych lat.
