Twierdza artyleryjska Hůrka

Twierdza Hůrka to najlepiej dostępna nowoczesna forteca w Republice Czeskiej, powstała w latach 1936–1938 jako element czechosłowackiej linii umocnień. Kompleks składa się z potężnych obiektów bojowych połączonych podziemnymi korytarzami i halami o długości ponad 1,7 km. Dziś stanowi unikalny zabytek wojskowo-historyczny, otwarty dla turystów przez cały rok.

Historia budowy i znaczenie strategiczne

Fort Hůrka wzniesiono w rejonie Králíków – jednym z najważniejszych obszarów obronnych przedwojennej Czechosłowacji. Położenie tzw. Przylądka Kłodzkiego sprawiało, że teren ten był naturalnym kierunkiem ataku, dlatego armia czechosłowacka zdecydowała się zabezpieczyć go systemem nowoczesnych fortyfikacji.

Budowę rozpoczęto w sierpniu 1936 roku, a prace powierzono renomowanej firmie budowlanej z Pragi. W ciągu zaledwie 25 miesięcy powstały żelbetowe schrony bojowe najwyższej klasy odporności, kilometry korytarzy i hale techniczne. Do wzniesienia obiektu zużyto ponad 30 000 m³ betonu – to pokazuje skalę przedsięwzięcia.

Twierdza miała obejmować schrony piechoty, schron artyleryjski, wieżę obrotową dla dział kal. 8 cm, punkt obserwacyjny Lustberg oraz budynek wejściowy. Wraz z twierdzami Bouda i Adam tworzyła jeden z filarów obrony obszaru Králíków.

Okres wojny i niemieckie testy

Po zajęciu Czechosłowacji w 1938 roku Twierdza Hůrka została przejęta przez wojska niemieckie. Ze względu na bardzo dobry stan techniczny obiektu, Niemcy wykorzystali go jako poligon doświadczalny do testów nowoczesnej broni. Strzelano tu z dział kalibru ponad 21 cm, testowano ładunki wybuchowe i różne typy amunicji.

Twierdzę odwiedzały liczne delegacje wojskowe, a także sam Adolf Hitler. W trakcie okupacji część stalowych elementów – pancerne kopuły i dzwony – została zdemontowana i przetransportowana w inne rejony.

Twierdza Hůrka jako muzeum

Po wojnie obiekt przez wiele lat pozostawał w gestii armii, a w 2012 roku został udostępniony dla zwiedzających. Dziś Hůrka jest największym fortem artyleryjskim czechosłowackiej linii umocnień, który można zwiedzić w całości.

Na turystów czeka tu wyjątkowa ekspozycja: oryginalna pancerna brama przesuwna, w pełni funkcjonalna pochyła winda, a także odtworzone pomieszczenia żołnierskie, techniczne i magazynowe. Wnętrza uzupełniają wystawy poświęcone historii budowy, życiu załogi i funkcjonowaniu całego systemu obronnego.

Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem i obejmuje zarówno naziemne schrony bojowe, jak i rozległe podziemia – dzięki czemu można zobaczyć, jak funkcjonowała nowoczesna twierdza przygotowana do walki w latach 30. XX wieku.

Twierdza artyleryjska Hůrka – imponujące liczby i fakty

Hůrka to wyjątkowo dobrze zachowany kompleks przedwojennych fortyfikacji granicznych w samym centrum twierdzy Králická. Cały system składa się z sześciu obiektów bojowych połączonych siecią korytarzy, tuneli i hal o długości blisko 2 km, schowanych 59 metrów pod ziemią. Wewnątrz mogło przebywać nawet 424 żołnierzy, a do budowy wykorzystano około 30 000 m³ betonu.

Najważniejsze dane techniczne:

• 2 km podziemnych przejść
• 59 metrów pod powierzchnią ziemi
• 6 obiektów na powierzchni
• 424 żołnierzy załogi
• 30 000 m³ betonu

Struktura twierdzy – poszczególne bloki bojowe

1. Schron piechoty KS 10 - dwustronny schron bojowy, zbudowany w IV klasie odporności, położony na północno-wschodnim zboczu wzgórza Wyszyna. Stanowił wysuniętą część obrony twierdzy.
2. Schron artyleryjski KS 11 - lewy blok artyleryjski, zaprojektowany w IV klasie odporności, znajduje się około 250 metrów za linią główną KS 10 i KS 13. Był jednym z kluczowych elementów ogniowych całego systemu.
3. Obrotowa wieża artyleryjska KS 12 - znajduje się na niezalesionym szczycie wzgórza, około 100 metrów za linią główną KS 10–KS 13. Wyposażona była w obrotową wieżę artyleryjską z działami kalibru 8 cm, zapewniającą szerokie pole ostrzału.
4. Schron wejściowy KS 12a - zaprojektowany w IV klasie odporności, położony w pobliżu drogi Králíky–Hanušovice, około 900 metrów za linią główną. Stanowił główny punkt wejściowy do podziemi.
5. Obserwatorium artyleryjskie KS 12b - trzypiętrowy punkt obserwacyjny na wysokości 718 m n.p.m., na wzgórzu Weselka, około 2,5 km na północny wschód od Králíków. Umożliwiał kierowanie ogniem artylerii fortecznej.
6. Schron piechoty KS 13 - dwustronny blokhauz piechoty w IV klasie odporności, położony na północno-zachodnim zboczu wzniesienia Wyszyna, domykający główną linię obrony twierdzy Hůrka.

Godziny otwarcia

Muzeum w Twierdzy Hůrka jest czynne przez cały rok – codziennie, z wyjątkiem poniedziałków. (W święta państwowe jest otwarte również w poniedziałki).

Gwarantowane godziny wstępu:

• lipiec, sierpień: 10:00–16:00 (co godzinę)
• kwiecień, maj, czerwiec, wrzesień, październik: 11:00, 13:00, 15:00
• listopad–marzec: 10:00, 12:00, 14:00

Dni zamknięcia: 1 stycznia, Poniedziałek Wielkanocny, 23–26 grudnia, 31 grudnia

Kasa biletowa czynna jest do momentu rozpoczęcia ostatniej ekspedycji. Od września do maja brama wjazdowa otwierana jest 30 minut przed zwiedzaniem. Istnieje możliwość umówienia indywidualnego terminu i trasy.

Dlaczego warto odwiedzić Twierdzę Hůrka?

Twierdza Hůrka to jedno z najciekawszych miejsc dla miłośników historii militarnej w Czechach. Spacer po chłodnych, kilkudziesięciometrowych podziemiach, widok oryginalnych instalacji technicznych i możliwość poznania autentycznego miejsca, w którym pisano historię, to niezapomniane doświadczenie.

Dzięki staraniom pasjonatów i lokalnych stowarzyszeń Hůrka stała się żywym muzeum, które pozwala przenieść się w czasy międzywojennej Czechosłowacji i zrozumieć, jak ogromny wysiłek włożono w przygotowania do obrony granic przed wybuchem II wojny światowej.