Schron piechoty K-Bg-S 13
Schron piechoty K-Bg-S 13 to jeden z najważniejszych i największych obiektów Twierdzy Hůrka, zlokalizowanej na północno-zachodnim zboczu wzgórza Wyszyna. Zaprojektowany jako dwustronny blokhauz piechoty IV klasy odporności, stanowił kluczowy element obrony północno-zachodniego skrzydła kompleksu fortecznego.
Znany pod nazwą „W kamieniołomie” (cz. "U lomu" ), obiekt został wybudowany przez firmę budowlaną w dniach 8–17 lipca 1937 roku. Jego imponująca konstrukcja i rozmiary czyniły go drugim co do wielkości schronem piechoty w całym systemie czechosłowackich umocnień.
Budowa i konstrukcja
Podczas wznoszenia schronu K-Bg-S 13 zużyto aż 3250 m³ wysokiej jakości betonu, co podkreśla skalę i solidność konstrukcji. Obiekt posiada trzy kondygnacje i jest dwuskrzydłowy oraz czterobelkowy, co umożliwiało prowadzenie skutecznego ognia w dwóch kierunkach.
Do schronu prowadzi wejście z podziemi Twierdzy Hůrka, po 222 schodach, a w prawym rowie ochronnym znajduje się wyjście awaryjne z dolnego poziomu budynku. Całość konstrukcji została wkomponowana w teren kamieniołomu, co dodatkowo zwiększało jego naturalną ochronę przed ostrzałem.
Budowa schronu stanowiła część większego projektu rozbudowy Twierdzy Hůrka. Firma budowlana wykorzystała w całym kompleksie 10 372 m³ betonu, co potwierdza ogromny nakład pracy i surowców poświęconych na realizację tego przedsięwzięcia.
Uzbrojenie schronu
Schron piechoty K-Bg-S 13 został zaprojektowany z myślą o silnym uzbrojeniu, pozwalającym na prowadzenie zarówno ognia przeciwpiechotnego, jak i przeciwpancernego.
Planowane uzbrojenie obejmowało:
- dwie bronie mieszane – działa przeciwpancerne kal. 4 cm vz. 36 (kaliber 47 mm) połączone z karabinami maszynowymi vz. 37 w obu pomieszczeniach strzeleckich,
- jeden podwójny karabin maszynowy vz. 37 w kopule pancernej na dachu,
- cztery karabiny maszynowe vz. 26 w lukach osłonowych i dwóch dzwonach piechoty,
- dzwon obserwacyjny artylerii wyposażony w potężną optykę, umożliwiający kierowanie ogniem i obserwację terenu.
Taka konfiguracja uzbrojenia pozwalała schronowi skutecznie wspierać ogniem pozostałe obiekty Twierdzy Hůrka oraz kontrolować podejścia do kompleksu od północnego zachodu.
Wnętrze i załoga
Wnętrze schronu K-Bg-S 13 zaprojektowano z myślą o maksymalnej funkcjonalności i ochronie załogi. Trzy poziomy budynku mieściły pomieszczenia bojowe, zaplecze techniczne, kwatery żołnierzy, filtrownię powietrza, magazyny amunicji oraz pomieszczenia dowódcze.
Załoga schronu liczyła 37 żołnierzy, co pozwalało na pełną obsługę wszystkich stanowisk bojowych oraz utrzymanie ciągłej gotowości bojowej w razie ataku.
Dzięki rozbudowanemu systemowi połączeń podziemnych, K-Bg-S 13 był zintegrowany z pozostałymi częściami Twierdzy Hůrka – m.in. z blokami K-Bg-S 10 i K-Bg-S 11 – co umożliwiało szybkie przemieszczanie się żołnierzy i dostawy amunicji.
Znaczenie strategiczne
Schron piechoty K-Bg-S 13 pełnił kluczową rolę w obronie zachodniego odcinka Twierdzy Hůrka. Dzięki swojemu położeniu i uzbrojeniu osłaniał podejścia od strony Králíków i stanowił zaporę ogniową dla ewentualnych sił nacierających z północnego zachodu.
W połączeniu z blokiem artyleryjskim K-Bg-S 11 oraz schronem piechoty K-Bg-S 10, obiekt ten tworzył potężny system obronny, zdolny do prowadzenia długotrwałej obrony przed silnym przeciwnikiem.
Schron piechoty K-Bg-S 13 dziś
Obecnie schron piechoty K-Bg-S 13 jest jednym z obiektów, które można zobaczyć podczas zwiedzania Twierdzy Hůrka w rejonie Králíków. Choć część jego wnętrz jest niedostępna dla turystów ze względów bezpieczeństwa, sam obiekt zachował się w bardzo dobrym stanie i stanowi cenny przykład czechosłowackiej inżynierii wojskowej z lat 30. XX wieku.
Dla miłośników historii i militariów to wyjątkowa okazja, by zobaczyć z bliska drugi co do wielkości schron piechoty w Czechosłowacji, który do dziś budzi podziw swoją konstrukcją i skalą przedsięwzięcia.
