Pałac w Czernicy

Pałac w Czernicy to zabytkowy zespół pałacowy zbudowany w 1543 roku przez rodzinę Schaffgotschów (Baltazar I Schaffgotsch) jako reprezentacyjno-obronne założenie 4-skrzydłowe, otoczone fosą.

Była to okazała rezydencja z własną kaplicą, której ściany posiadały, częściowo zachowaną dekoracje sali. W dolnej partii przedstawia znajduje się balustrada tralkowa nad nią imitacja tkaniny, wyżej fryz imitujący półkę z owocami, kwiatami, krabami, rakami, kogutami, a także świecznikami i dzwonami. Zawiera też postacie chłopców, psy myśliwskie i ptaki, a sklepienie pokrywa dekoracja roślinną i herby w lunetach. Również portal drzwiowy ozdobiono polichromia z Veraikonem u góry i ornamentem w tondach po bokach. Na ścianie ukrzyżowanie na tle górskiego krajobrazu. Zachowały się też sklepienia drewniane, stropy zwierciadlane. W XVII wieku, a szczególnie ok. 1900 roku dwór rozbudowano na okazały pałac.

Pałac w Czernicy był wielokrotnie remontowany m.in. w latach 1969-70. Wówczas też przebudowano większość budynków folwarcznych na fermę świń. Ostatni remont przechodził w latach 90 -tych XX wieku. Obecnie jest to okazały 4 skrzydłowy budynek 2-kondygnacyjny z 1-kondygnacyjnym skrzydłem markującym mur kurtynowy z wejściem głównym przed małym dziedzińcem wewnętrznym. W narożniku pn-zach stoi przysadzista kolista wieża nakryta wysokim stożkowym dachem z ażurowym hełmem. W narożu pd-wsch. Na piętrze jest kolisty balkonik w wykuszu wspartym na filarze. Okna w większości prostokątne, część pod naczółkami w opaskach. W narożniku pd-zach. 3-osiowe, płaskie ryzality pod szczytami, z oknami połączonymi płycinami, os zach. Półkolisty taras z kamiennymi schodami zewnętrznymi.

Portal główny pałacu w Czernicy ma wykrój koszowy, boczne są na ogół półkoliste, kamienny z kluczami. Liczne dobrej klasy detale kamienne: zworniki, opaski, gzymsy, balustrady itp. Od ws. do pałacu przytyka barkowa, piętrowa oficyna z poł. XVIII wieku nakryta mansardowym dachem. Przy pałacu są duże zabudowania gospodarcze z XVIII – XIX w. Przebudowane po 1970 roku. Od zachodu i południa ciągnie się park założony w XIX wieku, znacznie przekształcony, ale rosną w nim nadal stare lipy drobnolistne i dęby szypułkowe. Cały zespół jest własnością prywatną.

Pałac położony jest w Czernicy – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Jeżów Sudecki, w Górach Kaczawskich w Sudetach Zachodnich.

Pałac w Czernicy jest dwukondygnacyjnym budynkiem wzniesionym na planie podkowy. Całe założenie pałacowo-parkowe zostało poddane gruntownej renowacji, po której blasku nabrały interesujące wnętrza, w szczególności pochodzące z 1563 malowidła ścienne w pałacowej kaplicy (archiwum) z herbami szlacheckimi na ścianach (od lewej) von:

• Liebdaler, Stosch, Haugwitz, Schönburg;
• Loeben, Schaffgotsch, Bischofswerdt, Schwenckfeld;
• Talkenberg, der Berka von Duba und Leipa, Zedlitz, Schaffgotsch;
• Lamminger, Knobelsdorff, Promnitz, Kittlitz.

Ogrodzony kamiennym murem 5-hektarowy, teraz pielęgnowany park posiada wiele dendrologicznych okazów i stanowi znakomity przykład tego typu zabytków w Kotlinie Jeleniogórskiej. Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzi jeszcze kaplica. Na elewacji zewnętrznej pomiędzy szczytami a oknami znajdują się cztery fryzy z herbami i datami:

• Langenau - 1340, Kittlitz - 1409, Seidlitz - 1518 (ściana frontowa)
• Schaffgotsch - 1555, Lest - 1598
• Dobschütz - 1690, Förster - 1709, Schweinitz (właściciel 1749),
• X, X, Packisch-Festenberg (zm. 1782) (elewacja ogrodowa, w szczycie data 1900).

Źródło: wikipedia.pl / jezowsudecki.pl