Górski Dom Turysty "Pod Biskupią Kopą"

Górski Dom Turysty “Pod Biskupią Kopą” położony jest w rejonie turystyczno-wypoczynkowym Głuchołazy – Jarnołtówek – Pokrzywna, w południowej części województwa opolskiego. Rejon ten rozciąga się wzdłuż granicy polsko-czeskiej i obejmuje niewielką, należącą do Polski cześć Gór Opawskich. Górski Dom Turysty usytuowany jest w centrum Parku Krajobrazowego “Góry Opawskie”, prawie u szczytu Kopy Biskupiej (889 m. n.p.m.), najwyższego wzniesienia Gór Opawskich i zarazem całej Opolszczyzny.

Dogodne położenie schroniska na skrzyżowaniu licznych szlaków turystycznych Gór Opawskich daje szerokie możliwości uprawiania turystyki pieszej oraz coraz bardziej popularnej górskiej turystyki rowerowej. Znajdujące się nieopodal piesze przejście graniczne z Republiką Czeską stwarza szerokie możliwości turystyczne także po drugiej stronie granicy. Przejścia samochodowe znajdują się Głuchołazach-Mikułowicach.

Najkrótsza droga do Górskiego Domu Turysty prowadzi z Jarnołtówka, nieco dłuższa droga wiedzie z Pokrzywnej: 

• z Jarnołtówka - czerwony szlak, Główny Szlak Sudecki (3,1 km, ok. 1:40 h),
• z Jarnołtówka - żółty szlak (5,1 km, ok. 2:10 h),
• z Pokrzywnej - niebieski szlak + żółty szlak (5,8 km, 2:20 h),
• z Pokrzywnej - żółty szlak (6,4 km, 2:40 h).

Kopa Biskupia jest najwyższym wzniesieniem Gór Opawskich, wchodzących w skład rozległego masywu Jesioników – części Sudetów Wschodnich. Ten jedyny na Opolszczyźnie górski region turystyczny posiada doskonałe warunki klimatyczne, które w dużej mierze zawdzięcza lasom mieszanym pokrywającym stoki. Na turystów czekają tu piękne góry, malownicze doliny i potoki oraz wiele uroczych zakątków i historycznych pamiątek.

Region ten posiada bardzo dobrze zagospodarowaną bazę turystyczną, liczne ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, pola campingowe, kąpieliska, wypożyczalnie rowerów, liczne punkty gastronomiczne. W okresie zimowym dobre warunki śniegowe, wyciągi narciarskie i trasy zjazdowe przyciągają początkujących i zaawansowanych narciarzy.
Swą nazwę Biskupia Kopa zawdzięcza dawnym właścicielom, biskupom wrocławskim, którzy w 1474 r. otrzymali te ziemie od króla węgierskiego Macieja Korwina.

Z jej szczytu można podziwiać panoramę przygranicznego czeskiego miasteczka Zlate Hory, pasma górskie Jesioników z ich najwyższym szczytem Pradziadem (1492 m), a po stronie polskiej roztacza się malowniczy widok na Głuchołazy i Nysę, przy dobrej widoczności dostrzec można również jezioro Nyskie i Otmuchowskie.

Wyposażenie schroniska:

• 50 miejsc noclegowych w pokojach dwu- i wieloosobowych
• sala restauracyjna na 65 miejsc, wraz z barem
• sala konferencyjna

Szlaki turystyczne spod schroniska:

• szlak turystyczny żółty – Pokrzywna PKS – 2:15 h
• szlak turystyczny czerwony – Głuchołazy – 3:15 przez Jarnołtówek – 2 h
• szlak turystyczny żółty – Jarnołtówek 1:30 h
• Ścieżka edukacyjna zielona - ścieżka dydaktyczna na Biskupią Kopę – 0:20 h

Źródło: biskupiakopa.pl / wikipedia.pl

Inicjatorem wybudowania była organizacja Śląskie Sudeckie Towarzystwo Górskie (niem. Schlesischer Sudetengebirgsverein (SSGV)), choć pierwsze projekty odbyły się pod patronatem Morawsko-Śląskiego Sudeckiego Towarzystwa Górskiego (niem. Mährisch-Schlesischer Sudetengebirgsverein (MSSGV)). Od końca XIX wieku niedaleko szczytu działało już schronisko „Rudolfsheim”, ale był to obiekt prywatny.

W 1923 po stronie czechosłowackiej zakupiono stary wojskowy barak dla sekcji prudnickiej SSGV, która zwróciła się z prośbą o pomoc do grup terenowych Zlate Hory, Głuchołazy i Nysa. Dwie ostatnie zgodziły się pomóc – projektantem i wykonawcą został Georg Döring, budowniczy miejski z Prudnika i członek Śląskiego Sudeckiego Towarzystwa Górskiego. Przy budowie pracowali głównie członkowie SSGV – niwelowali teren i wznosili materiały budowlane, zgromadzone obok leśniczówki w Pokrzywnej.

W lipcu 1923 uroczyście zatknięto wiechę i postanowiono, że schronisko otrzyma nazwę Schroniska Górnoślązaków (niem. Oberschlesierhütte, Oberschlesierbaude). Uroczyste otwarcie nastąpiło w lipcu 1924 – obiekt składał się z baraku z dobudowaną werandą. W środku znajdowała się jadalnia, pomieszczenie gospodarcze, na poddaszu sypialnia mogąca pomieścić 30 osób. Schronisko było własnością miasta Prudnik (stało na jego gruncie), SSGV wydzierżawiło je na 30 lat.

W związku z dużą popularnością wśród turystów już w latach 1926 – 1927 dokonano rozbudowy – obok starej konstrukcji wzniesiono nową, jednopiętrową, w której umieszczono kuchnię, mieszkanie zarządcy i pokoje noclegowe (9 z 19 łóżkami). W sali zbiorowej mogło pomieścić się 80 osób na materacach. Wybudowano też nową drogę do schroniska. Nową część otwarto w maju 1927. W starej części utworzono schronisko młodzieżowe.

Maria Borsutzky, przedwojenna turystka, w 1927 odwiedziła schronisko aż 74 razy. Trzy lata później ustanowiła nowy rekord – 86 odwiedzin.

W związku z kryzysem gospodarczym na przełomie lat 20. i 30. nastąpił spadek liczby odwiedzających – Schronisko Górnoślązaków przestało przynosić zyski i w 1936 administrację nim przejął Prudnik. Wtedy też zaczęto rozbudowywać obiekt dla potrzeb schroniska młodzieżowego – prace trwały do 1939. Schronisko otrzymało dobudówkę, stojącą w miejscu dzisiejszego tarasu – na parterze znajdowała się sala dzienna, powyżej 3 sypialnie z 28 łóżkami. Zbudowano także nowe umywalnie i ubikacje. Pomieszczenia miały oświetlenie gazowe oraz były ogrzewane piecami. W lutym 1939 z okazji otwarcia nowej części w schronisku odbyło się uroczyste posiedzenie prudnickiej rady miejskiej.

Podczas kryzysu monachijskiego w budynku mieszkali m.in. Niemcy, uciekający z terenu Kraju Sudetów, stacjonowała tam też ochotnicza staż graniczna z Jarnołtówka, mająca na celu ostrzegać niemieckie władze przed potencjalnymi ruchami wojsk czechosłowackich. Podczas II wojny światowej ruch turystyczny był mniejszy, ale nadal schronisko odwiedzali turyści. Przez cały okres niemiecki gospodarzył w nim Hans Mattner junior z Jarnołtówka, zwany Koppa Hansem.

Po 1945 schronisko otrzymało nazwę „Pod Kopą Biskupią”, a w 1964 imię Bohdana Małachowskiego, krakowskiego działacza turystycznego. Pierwszym polskim właścicielem zostało PTT z Katowic, ale obiekt długo świecił pustkami, gdyż przez wiele lat wędrowanie po szlakach nadgranicznych wymagało towarzystwa żołnierza WOP. Obiekt otwarty jako polski w 1946 posiadał 120 miejsc noclegowych – 35 na łóżkach i 65 na pryczach. W 1948 działacze PTT oznakowali szlak z Głuchołaz (stare niemieckie uległy zatarciu, a z przyczyn ideologicznych polskie postanowiono wytyczyć innymi ścieżkami), ale wkrótce schronisko ponownie zamknięto. Po raz drugi otwarto je w 1957, a właścicielem został Erwin Mecha z Chorzowa. W latach 70. obiekt przeszedł gruntowny remont. Od 1992 właścicielem jest wrocławski oddział PTTK.

Źródło: wikipedia.pl

• Niemiecki właściciel schroniska, Hans Mattner, posiadał tresowanego osła, który sam schodził do najbliższych miejscowości po zakupy.
• Maria Borsutzky, przedwojenna turystka, w 1927 odwiedziła schronisko aż 74 razy. Trzy lata później ustanowiła nowy rekord – 86 odwiedzin. 31 grudnia 2010 roku rekord został pobity przez Władka Wrzochola, który zdobył szczyt Kopy aż 161 razy.