Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach

Idea powstania instytucji o profilu muzealnym gromadzącej dzieła scenograficzne została zainicjowana przez prof. Zenobiusza Strzeleckiego, wybitnego scenografa, teoretyka i historyka teatru. Już w latach 60. ubiegłego wieku postulował on konieczność utworzenia miejsca, które zajmowałoby się ochroną i opracowaniem kluczowych dla polskiej kultury prac z zakresu plastyki teatralnej i filmowej. W 1974 r., na spotkaniu członków Sekcji Scenografów Polskich ZPAP, podjęto decyzję o rozpoczęciu starań w celu założenia muzeum scenografii. W 1984 r. w Katowicach zostało reaktywowane Muzeum Śląskie, w którym powstał Dział Plastyki Teatralnej. Został on utworzony 15 października 1985 r., a inicjatorem przedsięwzięcia był Jerzy Moskal, scenograf związany z Teatrem Śląskim w Katowicach, podobnie jak Zenobiusz Strzelecki od wielu lat zabiegający o powołanie do życia instytucji zajmującej się nie tylko tworzeniem kolekcji prac scenograficznych, ale także ich badaniem i popularyzacją. Dział Plastyki Teatralnej już w pierwszym roku działalności zgromadził kilka tysięcy prac czołowych polskich twórców i zorganizował kilka wystaw, m.in. był współorganizatorem I Spotkań Teatru Wizji i Plastyki w Katowicach. W kolejnych latach zbiory muzeum zostały wzbogacone o dokumentację teatralną, na którą składały się recenzje, programy teatralne, plakaty, a także zdjęcia ze spektakli. Swoje prace scenograficzne i archiwa przekazały także liczne teatry i sami artyści. Za swój wkład w ochronę spuścizny polskiej plastyki teatralnej zespół Działu Plastyki Teatralnej otrzymał w 1990 r. honorową nagrodę Złotej Maski.

Mając na względzie znaczący dorobek kolekcjonerski, wystawienniczy i badawczy Działu, sekcja scenografów ZASP złożyła wniosek o przekształcenie go w oddział Muzeum Śląskiego. Decyzją Ministra Kultury i Sztuki w 1991 r. wojewoda katowicki powołał Centrum Scenografii Polskiej Oddział Muzeum Śląskiego. Wiosną 1993 r. przeniosło się ono do własnej siedziby w budynku katowickiego Centrum Kultury, a funkcję zastępcy dyrektora Muzeum Śląskiego ds. CSP objął Jerzy Moskal.

Wraz z wybudowaniem nowego gmachu Muzeum Śląskiego przed Centrum Scenografii Polskiej otwarły się nowe ścieżki rozwoju, związane m.in. z możliwością stworzenia pierwszej w historii jego działalności wystawy stałej, na której znalazły swoje miejsce najcenniejsze dzieła polskich scenografów. Przenosząc się w 2014 r. do nowej siedziby przy ul. T. Dobrowolskiego, CSP zyskało także stosowne do posiadanych zbiorów pomieszczenia magazynowe, umożliwiające poszerzanie kolekcji o prace wielkoformatowe, takie jak elementy dekoracji czy horyzonty teatralne.

Obecnie Centrum Scenografii Polskiej stawia sobie za cel kontynuację ochrony i dokumentację wszystkich etapów pracy scenografa, wzbogacając swoje zbiory także o prace twórców współczesnych, tworzących widowiska na styku sztuk plastycznych i audiowizualnych.

Źródło: muzeumslaskie.pl