Drewniany kościół pw. św. Wojciecha w Krośnie

Ko­ściół wznie­sio­ny ok. poł. XV w., kon­se­kro­wa­ny w 1460 r. Naj­star­szym źró­dłem iko­no­gra­ficz­nym ko­ścio­ła św. Woj­cie­cha jest ry­ci­na z dzie­ła Geo­r­ga Brau­na i Fran­za Ho­ghen­ber­ga Ci­vi­ta­tes or­bis ter­ra­rum (1572–1618). W koń­cu XVIII w opusz­czo­ny i za­nie­dba­ny, za­gro­żo­ny był cał­ko­wi­tym znisz­cze­niem. W la­tach 1855–56 prze­pro­wa­dzo­no re­mont bu­dow­li. W la­tach 1902–07 świą­ty­nię cał­ko­wi­cie prze­bu­do­wa­no wg pro­jek­tu ar­chi­tek­ta Tade­usza Stry­jeń­skie­go, za­cho­wu­jąc ogól­ne pro­por­cje po­przed­niej bu­dow­li. Wy­po­sa­że­nie pod­da­no re­stau­ra­cji i wzbo­ga­co­no o nowe ele­men­ty.

Świą­ty­nia stoi na szczy­cie wzgó­rza w pół­noc­nej czę­ści mia­sta, ok. 1 km od Sta­re­go Mia­sta. Świą­ty­nia jest orien­to­wa­na, kon­struk­cji zrę­bo­wej, na ka­mien­nym pod­mu­ro­wa­niu, osza­lo­wa­na dwu­stron­nie de­ska­mi w ukła­dzie po­zio­mym. Jed­no­na­wo­wa bu­dow­la zło­żo­na jest z pre­zbi­te­rium na rzu­cie pro­sto­ką­ta za­mknię­te­go od wscho­du trój­bocz­nie, z za­kry­stią od pół­no­cy, oraz szer­szej, pro­sto­kąt­nej nawy, z kruch­tą od za­cho­du. Dach jed­no­ka­le­ni­co­wy, dwu­spa­do­wy z czwo­ro­bocz­ną wie­życz­ką na sy­gna­tur­kę z la­tar­nią. Po­kry­cie da­chów sta­no­wi bla­cha.

W pre­zbi­te­rium i na­wie po­zor­ne skle­pie­nia ko­leb­ko­we o łu­ku elip­tycz­nym z za­skrzy­nie­nia­mi i za­strza­ła­mi. Pre­zbi­te­rium od­dzie­la od nawy bel­ka tę­czo­wa wspar­ta na fa­zo­wa­nych kro­kszty­nach. Chór mu­zycz­ny wspar­ty na dwóch ko­lum­nach z fa­li­ście wy­gię­tym pa­ra­pe­tem. Ścia­ny we­wnętrz­ne sza­lo­wa­ne de­ska­mi w ukła­dzie po­zio­mym, bez de­ko­ra­cji ma­lar­skiej. Otwo­ry okien­ne pro­sto­kąt­ne i owal­ne.

Z wy­po­sa­że­nia na uwa­gę za­słu­gu­je oł­tarz głów­ny z pocz. XVII w. czę­ścio­wo prze­kształ­co­ny w 1903 r., dwa póź­no­ba­ro­ko­we oł­ta­rze bocz­ne wy­ko­na­ne przez sny­ce­rzy kro­śnień­skich ok. 1700 r. (prze­nie­sio­ne z ko­ścio­ła far­ne­go w Kro­śnie), atek­to­nicz­ne, w kształ­cie owal­nych akan­to­wych glo­rii. In­te­re­su­ją­ce są tak­że: póź­no­go­tyc­ka rzeź­ba św. Zo­fii z pocz. XVI w. rzeź­ba św. Woj­cie­cha z ok. 1430 r. (u­zu­peł­nia­na po 1944 r.) oraz ma­nie­ry­stycz­na rzeź­ba Mat­ki Bo­żej Nie­po­ka­la­nie Po­czę­tej z ok. 1600 r.

Źródło:sad.podkarpackie.travel