Dwór w Małusach Wielkich
Dwór w otoczeniu parku ogrodzony jest wysokim murem. Wewnętrzna droga dojazdowa wysadzana jest żywotnikiem zachodnim odmiany kulistej, między którym rosną dęby czerwone.
Sam dwór jest murowany, parterowy, dwutraktowy. Dach dwuspadowy. Uwagę zwraca jego symetryczność i dekoracyjne wykończenie otworów okiennych. Od frontu ozdabia go piętrowy ganek wsparty trzema arkadami. Przed nim stoi duży gazon obsadzony roślinami.
Park dworski to luźno rozmieszczony, różnogatunkowy drzewostan zgrupowany wokół ogrodzenia. Najliczniej reprezentowane są lipy drobnolistne. Najokazalsza z nich przekroczyła 4 m obwodu. Rośnie tu też pomnikowy jawor o obwodzie ponad 4 m.
Zespół dworski obejmował wiele budynków gospodarczych jak: murowany trzykondygnacyjny spichlerz z dwuspadowym dachem, zespół stodół ustawionych w jednej linii, piętrową, okazałą gorzelnię, rządcówkę. Znajdowały się tu również stawy hodowlane, które obecnie nie są używane.
W parku znajdują się pomniki przyrody: dwie lipy szerokolistne (nr 36/180 − 1994 i nr 36/181 − 1994) oraz klon jaworowy (nr 36/182 − 1994).
Źródło: peuk.fiiz.pl
Najstarsza informacja o wsi Małusy pochodzi z 1388 r. W XV w. wieś dzielono na Błotne, Księże (obecnie Wielkie), Stare. W każdej z tych trzech wsi istniał folwark. Małusy były kolejno własnością sześciu dziedziców: Jakuba Wójcika herbu Pobóg, Jakuba Piotraszka i Piotra Siedleckiego herbu Szreniawa, Włodka herbu Szreniawa, Jana Ożoga i Bartłomieja Obulca herbu Odrowąż.
Od 1886 r. dobra w Małusach stały się własnością rodziny Bolewskich, a od 1905r. Bolesława Dzierzbickiego. Ostatnimi właścicielami przed 1939 r. byli Edward Dzierzbicki i Julia Dobrachna z Dzierzbickich Steinhagen.
Po 1945 r. majątek przeszedł na własność państwa.
Obecnie znajduje się w prywatnych rękach.
Źródło: peuk.fiiz.pl
