Pałac Bystrzanowskich w Nakle
Tuż przy wschodniej granicy województwa śląskiego, w połowie drogi między Szczekocinami i Lelowem, znajduje się miejscowość Nakło. Leży ona na terenie Progu Lelowskiego, w którego krajobrazie dominują pasma połogich wzgórz. Kilka kilometrów na wschód od Nakła płynie w dzikiej dolinie rzeka Pilica. Nakło należy do miejscowości, których metryka sięga czasów średniowiecznych. W starych dokumentach zapisano, że parafia istniała tutaj już na początku XIV wieku. Do dziś zachował się zabytkowy kościół, budowany na przełomie XVII i XVIII wieku. Wkrótce po wzniesieniu świątyni Nakło uzyskało prawa miejskie, ale na krótko, ponieważ już w 1825 roku zostało ich pozbawione. W drugiej połowie XVIII stulecia właścicielami miasteczka byli Młodzianowscy. Dzięki ożenkowi z Marcyanną Młodzianowską wkrótce dziedzicem tutejszych dóbr został hrabia Kajetan Bystrzanowski. W latach 1770-1780 postawił on w Nakle okazały pałac w stylu klasycystycznym. Po śmieci Kajetana pałac odziedziczył syn hrabiego – Józef Bystrzanowski. W następnych dziesięcioleciach gospodarze tutejszego majątku często się zmieniali, siedzieli więc tutaj Zbijewscy, hrabia Mohl i Borkowscy. Ostatnimi właścicielami nakielskiego pałacu byli Komorowscy. Po II wojnie światowej majątek wraz z pałacem znacjonalizowano i przekazano technikum rolniczemu, a później ulokowano w nim dom dziecka. Do rąk prywatnych powrócił po 1989 roku. Obecnie mieści się w nim hotel. Pałac w Nakle to dziewięcioosiowy budynek na rzucie prostokąta, trójkondygnacyjny, przykryty dachem mansardowym z lukarnami. Pośrodku frontowej elewacji znajduje się trójosiowy ryzalit z tympanonem, w którego polu umieszczono herb Młodzianowskich – Dąbrowa i Bystrzanowskich – Starykoń. Pałac otacza rozległy park, w którym odnajdziemy pomnikowe okazy drzew: lipy drobnolistnej, buka zwyczajnego i derenia jadalnego.
Źródło: slaskie.travel
Powstanie pałacu datuje się na lata 1770–1780. Wybudował go hr. Kayetan Bystrzanowski po ślubie z Marcyanną – córką hr. Stanisława Młodzianowskiego. Później majątek odziedziczył syn Bystrzanowskich – Józef. Kolejnym właścicielem stał się około 1839 r. Michał Zbijewski – mąż Teresy – córki Bystrzanowskiego. Następnie majątek należał do syna Zbijewskich – Jana, który sprzedał ziemie wraz z pałacem hrabiemu Mohl na początku XX w. W 1911 r. po śmierci Mohla majątek zakupili bracia Borkowscy, którzy jednak po kilku latach odsprzedali go potomkowi rodziny Bystrzanowskich, wnukowi Michała Zbijewskiego – Michałowi hr. Komorowskiemu.
Majątkiem zarządzała rodzina Komorowskich (pochodzi z niej m.in. Matylda, żona następcy tronu Belgii oraz słynny malarz Franciszek Starowieyski) do zakończenia II wojny światowej, a później został on przejęty przez państwo. W pałacu mieściło się wówczas technikum rolnicze, a następnie do 1989 r. dom dziecka. Obecnymi właścicielami zabytku są Reyherowie – trzeci z kolei prywatni właściciele.
Źródło: peuk.fiiz.pl
