Pałacyk w Orzeszu-Woszczycach

Woszczyce są najstarszą dzielnicą Orzesza. Jak utrzymują XVII-wieczne kroniki, parafia woszczycka powstała już w 1003 r., a pierwszym właścicielem wioski i jednocześnie budowniczym kościoła, którego poświęcenia miał jakoby dokonać św. Wojciech, był Piotr Woszczycki.

Dworek Szczepańskich, nazwany tak od nazwiska rodziny, która przeprowadziła jego gruntowaną renowację w XX w. powstał dużo, dużo wcześniej. Wybudował go bowiem na początku XVI w. ówczesny właściciel okolicznych dóbr – Franciszek Woszczycki, chcąc uczcić w ten sposób narodziny swojego pierwszego syna Macieja. Pierwotnie budowla ta była drewniana. Ów Franciszek, uzyskał 11 kwietnia 1533 r. prawa zwierzchnie do wsi Woszczyce od Jana Turzy, ówczesnego pana ziemi pszczyńskiej. Jednym z nich był przywilej do polowań w lasach woszczyckich, słynących z ogromnych zasobów zwierzyny. W kolejnych latach, aż do wojny trzydziestoletniej, majątek woszczycki wraz z dworem przechodził na kolejnych męskich potomków rodziny Woszczyckich. Jednak wspomniana wojna spowodowała niepowetowane straty, wieś bowiem została doszczętnie zniszczona. Również z drewnianego dworu nie pozostało nic. Dodatkowo, bracia Woszczyccy zostali osadzeni w więzieniu w Żywcu, a po uwolnienie sprzedali cały majątek i wyjechali na Morawy. W ten oto sposób, właścicielem majątku stał się Krzysztof Wielopolski. Miało to miejsce w 1647 r. W 1676 r. Woszczyce przeszły na własność rodziny von Franken. Nowy właściciel Jan Jerzy von Franken był kanclerzem państwa bytomskiego i w ziemi pszczyńskiej posiadał jeszcze Bzie. Do 1732 r. Woszczyce należały do jego syna Franciszka Leopolda von Franken. Po jego śmierci dziedziczką Woszczyc była jego żona Anna Ludmiła Rostkówna. W latach 1766–1782 występował jako właściciel Woszczyc Gustaw von Cybulka – członek starego rodu szlacheckiego. Od 1782 r. Woszczyce były własnością barona Ludwika von Ruesch, od którego nabył je niejaki von Sack. Następnie Woszczyce zakupił szlachcic pułkownik Andrzej Witowski, a po nim majątek Woszczyc wraz z Królówką przejął w 1836 r. wzbogacony przemysłowiec Franc von Winkler.

Około 1864 r. na polowanie jeleni zaproszony został do dworu woszczyckiego sam książę pszczyński – Jan Henryk XI Hochberg. Przebywał tu trzy dni, racząc się wyśmienitym jadłem i odpoczywając w dworskim obejściu. Po śmierci Winklera majątek odziedziczyła jego córka, zamężna z von Thiele Winkler. W 1944 r. na terenie dworu wybudowano wielkich rozmiarów barak, w którym zamieszkało około 400 osób z Mołdawii. W posiadaniu rodziny Winklerów majątek woszczycki dotrwał aż zakończenia II wojny światowej w 1945 r. Jak wiele podobnych majątków ziemskich, po wojnie został on upaństwowiony, a opiekę nad nim przejęły Lasy Państwowe, które przeznaczyły budynek zabytkowego dworku na mieszkania dla swoich pracowników. W latach 1950–1956 spaleniu uległy wszystkie stodoły dworskie. Dwór powoli niszczał, aż runął. Ruiny pięknego niegdyś dworu kupiła w 1994 r. rodzina Szczepańskich, która całkowicie odrestaurowała ten cenny zabytek, będący dziś najpiękniejszym obiektem Woszczyc.

Źródło: peuk.fiiz.pl