P.O. "Kamień" - 4. Schron bojowy nr 51 (zasypany)

Schron bojowy nr 51 punktu oporu "Kamień" był dwukondygnacyjną fortyfikacją wzniesioną w 1936 roku jako część Obszaru Warownego Śląsk. W przeciwieństwie do podobnych obiektów, takich jak schron nr 49, zamiast kopuły bojowej zastosowano płytę pancerną, a strzelnice ciężkich karabinów maszynowych rozmieszczono niesymetrycznie za pancerzami warstwowymi.
Nietypowe rozwiązania konstrukcyjne
Pancerze warstwowe – chroniły dwie strzelnice skierowane na strategiczne punkty: południowo-wschodnią stronę (wzgórze 298) i północną (wzgórze 310).
Płyta pancerna zamiast kopuły – rzadko stosowane rozwiązanie w polskich fortyfikacjach.
Wentylacja ręczna – obiekt posiadał główny wentylator oraz dwa dodatkowe do odsysania gazów prochowych.
Uzbrojenie i zadania bojowe
Schron był uzbrojony w:
3 ciężkie karabiny maszynowe wz. 30,
Ręczny karabin maszynowy do obrony bliskiej.
Z relacji mieszkańców wynika, że mógł być także wyposażony w armatę przeciwpancerną, co sugeruje, że jego głównym zadaniem było zwalczanie pojazdów i piechoty wroga nacierających od strony Szarleja.
Schemat schronu
Rys. Poglądowy schemat schronu nr 51 punktu oporu "Kamień".
Załoga i organizacja wnętrza
Obsada pokojowa: 1 podoficer + 4 żołnierzy,
Pełna obsada bojowa: 3 podoficerów + 17 żołnierzy.
Schron posiadał wyjście ewakuacyjne, ale brak danych na temat systemu łączności optycznej.
Zniszczenie schronu w czasie II wojny światowej
Schron bojowy nr 51 nie przetrwał wojny – został celowo zniszczony przez Niemców w latach 1940-1943. Rozebrano go do dolnej kondygnacji, a następnie zasypano. Dziś jedynym śladem po obiekcie jest świerk rosnący na jego pozostałościach przed budynkiem dawnego urzędu gminy Kamień (skrzyżowanie ul. Biskupa Nankera i Partyzantów).
Dzisiejsze ślady i znaczenie historyczne
Choć schron nie istnieje, jego jedyny znany rysunek pochodzi z niemieckich dokumentów wywiadowczych. Był ważnym elementem polskiej obrony, a jego los przypomina o systematycznym niszczeniu polskich fortyfikacji przez okupanta.
Schron bojowy nr 51 to dziś zapomniany fragment militarnej historii Śląska, którego rekonstrukcja możliwa jest tylko dzięki archiwalnym źródłom i relacjom świadków.
Źródło: fortyfikacja.pl
- W. Machoń, Odcinek od Dobieszowic do Kamienia (Piekary Śląskie) [w:] Fortyfikacje Obszaru Warownego "Śląsk", Historia, przewodnik, s. 74-79
Inne obiekty znajdujące się w:
OWŚ - 07. Punkt oporu "Kamień"
- P.O. "Kamień" - 1. Schron bojowy nr 48
- P.O. "Kamień" - 2. Schron bojowy nr 49
- P.O. "Kamień" - 3. Schron bojowy nr 50
- P.O. "Kamień" - 4. Schron bojowy nr 51 (zasypany)
- P.O. "Kamień" - 5. Schron pozorny
- P.O. "Kamień" - 6. Schron pozorny południowy
- P.O. "Kamień" - 7. Dom Strzelca
- P.O. "Kamień" - 8. Komora kabli tel. (zasypana)